Forn skriðuföll á Vestfjörðum

að snerta nokkurn, tók sig á loft aftur og í boga fram yfir brúnina, en snerti um leið
öxl á tveimur mönnum, nam rétt við annan svo að viðkoman fannst, en jakkinn rifnaði
á hinum manninum og marðist hann töluvert á öxlinni, en þó ekki meira en það, að
hann var ferðafær heim. Þetta var nokkur hundruð punda steinn.
…og stöðugt var klaka og grjótkast úr berginu fyrir ofan, sem menn reyndu að víkja
sér undan eftir bestu getu. …þá heyrir Andrés skyndilega hvin yfir höfði sér, og áður
en honum gefst nokkuð ráðrúm til viðbragðs, skellur steinn á kassanum á baki honum,
og er höggið svo mikið að hann riðar við, og getur með naumindum varist falli.
(Magnús Gestsson, Látrabjarg, 1971).
– Látrabjarg: (Almennt um Látrabjarg) …Þegar úrkoma er, verður vatnssytringur
um bergið, og er þá stórum meira um að steinar og möl losni og falli niður. En það er
hrungrjótið sem skapar aðal slysahættuna í Bjarginu. (Magnús Gestsson, Látrabjarg,
1971).
– Látrabjarg: …Árið 1912 fór ég í undirbjargsferð með Sumarliða Bjarnasyni í
Keflavík, og vorum við sex á fjögra manna fari. …Það er gamall vani, að þegar verið
er við fuglatekju á þessum stað, að geyma bátinn á svokallaðri Sæluhöfn við
Vallarendann, og það niður undan Djúpadal. …Báturinn teygði í legustrenginn, svo
ankerið drógst með botni, og báturinn færðist nær landinu með aðfallinu. Allt í einu
heyrðist mikill hvinur í lofti og allur fugl flaug af syllum í nágrenninu. Í sömu andrá
fellur steinn niður með skut bátsins, og varð svo mikil hreyfing í sjónum, að báturinn
veltist til og tók sjó á bæði borð. Þarna skall hurð nærri hælum, því ekki hefði þurft
um að vinda, ef steinninn hefði lent á bátnum og við báðir ósyndir. (Magnús
Gestsson, Látrabjarg, 1971).
– Látrabjarg: …Stórurð, sem áður mun hafa heitið Rauðaskriða, er neðanvert í
sjálfu Látrabjargi innanverðu. Þarna er stærsta veiðisvæðið í öllu Bjarginu til
umferðar neðan frá. Urðin er um kílómetra að lengd og töluvert breið víða. Svæðið,
sem hægt er að fara um þarna neðan frá nær sums upp í 150 metra hæð. Þarna eru að
ofanverðu skriður með smágerðu grjóti, snarbrattar. Neðar, um miðbik, eru hryggir af
stórum hrunsteinum, en neðan vert stórgert grjót og aur á milli. Með fjörunni er
stórgrýtisurð, sem sjórinn hefur þvegið úr allt það smæsta. …Það hefur verið í
munnmælum í sveitinni, að þegar þessi stóra urð myndaðist, við það að stór spilda féll
framan úr Bjarginu ofanverðu, að þá hafi ekki séð í Látrabjarg í tvo sólarhringa fyrir
rykmekki, innan frá Melanesi á Rauðasandi, en þaðan blasir Bjargið við í 25 km
fjarlægð. Þetta gerðist að vori, er fugl var við Bjargið. Ennþá verða mest hrun í
Bjarginu, er klaka leysir á vorin. Brimið sverfur stöðugt framan af urðinni og öðru
hverju hrynur meira og minna. (Magnús Gestsson, Látrabjarg, 1971).
– Látrabjarg: (Frásögn Daníels Eggertssonar af hruni úr Stórurð 1902) …Þegar
við strákarnir tveir vorum orðnir einir eftir á urðinni var klukkan um sex síðdegis.
Blíðskapar veður var. …Upp úr dagdraumum okkar vorum við harkalega vaktir af
miklum skruðningum og gauragangi. Við lítum upp og sáum að hrun var að koma úr
Bjarginu, beint upp af þeim stað þar sem við vorum. Fátt var hægt að gera sér til
bjargar. Ég kastaði mér niður á grúfu, og sá um leið að félagi minn tók til fótanna.
Þegar þessum ósköpum linnti, reis ég upp, en þá var moldrykið svo mikið, að ekki
sást neitt frá sér. Ég fór að kalla á félaga minn, ef vera skildi að hann væri á lífi. Eftir
stutta stund kom hann. Ég spurði hann hvert hann hafði ætlað að hlaupa. Hann svaraði
„Ég sá stóran stein, sem stefndi beint á mig og ég var að hlaupa undan honum.
19