Forn skriðuföll á Vestfjörðum

More documents

Recommendations

Info

– Innri–Veðraá: …Túninu grandar Veðrará með grjótsáburði. Engjar spillast stórlega af skriðum og eru mjög af þeim fordjarfaðar. Landþröngt er og hrjóstrugt mjög og víða uppblásið og skriðufallið. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710). – Neðri–Breiðidalur: …Túninu grandar aurfok, er fyrir því mjög illt að vinna völlinn. Engjar spillast stórlega af skriðum og eyðilagðar að vísu til helminga. Hagar skemmast og svo af skriðum. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710). – Breiðidalur neðri, Breiðidalur fremri: …Báðar þessar jarðir eru fjallskriðum undirorpnar (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Holtssókn, 1840). – Selakirkjuból: …Túninu grandar vatn, sem étur úr rótina. Engjar eru forskemmdar af skriðum og mikinn part eyðilagðar. Úthagar og svo mjög skriðurunnir og graslausir. Hætt er kvikfé fyrir snjóflóðum og sjávarflæðum, og hefur ábúandi misst fyrir 4 árum allt sitt fé út í sjó. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710). – Selakirkjuból: …Þessar jarðir eru mjög hrjóstrugar og líka undirkastaðar skriðum, einkanlega slægju– og beitalönd (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Holtssókn, 1840). – Kaldá: …Engjar eru mestan part eyðilagðar fyrir skriðum. Úthagar eru og svo mjög hrjóstrugir. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710). – Kaldá: …Þessar jarðir eru mjög hrjóstrugar og líka undirkastaðar skriðum, einkanlega slægju– og beitalönd (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Holtssókn, 1840). – Hóll á Hvilftarströnd: …Túnið er mjög grýtt og blæs upp. Engjar eru að kalla eyðilagðar fyrir skriðum. Úthagar og svo mjög skriðurunnir og í hrjóstur komnir. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710). – Hóll: …Þessar jarðir eru mjög hrjóstrugar og líka undirkastaðar skriðum, einkanlega slægju– og beitalönd (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Holtssókn, 1840). – Hóll: …Hóll er talin 12 hndr. að dýrleika í jarðabókinni 1805. …Þess er getið, að jörðin utan túns liggi undir skemmdum af skriðuföllum (Ólafur Þ. Kristjánsson, Bændur í Önundarfirði 1801. Í Gils Guðmundsson, Frá ystu nesjum, 1949). – Hvilft: …Enginu grandar til stórskaða skriður úr brattlendi. Úthagar eru mjög litlir heima á jörðunni og mjög hrjóstrugir. Hætt er kvikfé stórlega fyrir sjávarflæðum, undir mósköflum og svo snjóflóðum. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710). 54
– Hvilft: …nefndar jarðir hafa góða beit og slægjur á Sauðanesi, en heima um sig fá þær fremur skaða af fjallsskriðum (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Holtssókn, 1840). – Garðar: …Engið er mestan part eyðilagt fyrir skriðum. Tóftarústir eru hér í túninu og hefur bærinn þaðan fluttur verið, þangað sem nú er hann fyrir manna minni og er sagt að því hafi ollað snjóflóð sem á bænum hafi gengið. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710). – Garðar: …Þessar jarðir eru mjög hrjóstrugar og líka undirkastaðar skriðum, einkanlega slægju– og beitalönd (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Holtssókn, 1840). – Garðar: …Jarðabókin 1805 segir Garða 6 hundrað að dýrleika …Þess er getið, að jörðin utan túns liggi undir skemmdum af skriðuföllum (Ólafur Þ. Kristjánsson, Bændur í Önundarfirði 180, íÍ Gils Guðmundsson, Frá ystu nesjum, 1949). – Eyri: …Túninu grandar möl og aur, sem rennur á það í vatnagangi og leysingu af holti því, er ofan völlinn er. Engjar mjög spilltar af skriðum, og fyrir því víðast eyðilagðar. Hætt er kvikfé fyrir sjávarflæðum og merkilega fyrir snjóflóðum, og hafa þessi snjóflóð stundum tekið hér bæði menn og fé út í sjó, og hesta, og gjört með því stórkostlegan skaða. Hætt er húsum fyrir stórveðrum og ekki sýnist bænum öldungis óhætt fyrir snjóflóðum, þó ekki hafi það hingað til mein gjört. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Önundarfjörður 1710). – Eyri: …nefndar jarðir hafa góða beit og slægjur á Sauðanesi, en heima um sig fá þær fremur skaða af fjallsskriðum (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Holtssókn, 1840). – Eyri, Kálfeyri: …(1784) Í sömu sýslu (Ísafjarðarsýsla) gjörði svo mikið hríðarúrfelli nóttina millum þess 1. og 2. Júnii, að víða hlupu skriður úr fjöllunum til stórra skemmda. Á Kálfeyri, verstöðu í Önundarfirði, hljóp þá ein skriða úr bökkunum ofan yfir eina verbúð. Þar fórust inni 2 menn giftir og 1 ógiftur. Sá fjórði komst lífs út um þakið (Vatnsfjarðarannáll yngsti). Súgandafjörður – Súgandafjörður (alm.): …Skógur má heita gjöreyddur í Súgandafirði. Sjást nú einasta litlar eftirleifar af skógi á Botni, Gilsbrekku og Selárdal, hafa slíkri auðn mest valdið, að því menn til vita, skriðuhlaup og árennsli. Kann og hér til að hafa hjálpað óvarleg meðferð manna, seint og snemma. Eftir því sem áður er sagt um landslag í Súgandafirði, þá er það heldur þurrlent en votlent, þar víðast eru brattar hlíðar allt að fjöru fram. Er þar og allvíða þétt af gilja– og lækjafarvegum framhlaupnum af skriðum, en milli þessara farvega eru grasgeirar eða teigar, meira eður minna grýttir, í hverjum er þó bæði beitar og slægjuland, hvar af flýtur, að slægjur eru víðast bæði litlar ummáls og seinunnar, sem og að flestar jarðir hér liggja undir meiri eður minni áföllum af skriðum og snjóflóðum, og sumar hafa hér af töluvert af sér gengið frá því, er gamlir menn muna til (Sýslu og sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Staðarsókn, 1839). 55
Page 1:
Forn skriðuföll á Vestfjörðum
Page 5 and 6: Inngangur Hér hefur verið tekið
Page 7 and 8: Geiradalur - Svarfhóll: …Engjarn
Page 9 and 10: - Hamarland: …Túninu hefur að f
Page 11 and 12: - Neðri-Gufudalur: ...Gufudalshrep
Page 13 and 14: - Kvígindisfjörður: …Ofan við
Page 15 and 16: - Kirkjuból á Litlanesi: …Engja
Page 17 and 18: - Hvammur: …Tún er þar stórt.
Page 19 and 20: - Móberg: …Milli Skóga og Bjarn
Page 21 and 22: að snerta nokkurn, tók sig á lof
Page 23 and 24: Patreksfjörður - Patreksfjörður
Page 25 and 26: - Litli-Laugardalur: …Túnið spi
Page 27 and 28: - Selárdalur: …Landið er yfirh
Page 29 and 30: - Grandi í Bakkadal: …Engjarnar
Page 31 and 32: fordjarfaðar af skriðum úr fjall
Page 33 and 34: þessum aurhlíðum renna sífelldl
Page 35 and 36: vatns- og aurskriðum (Sýslu og s
Page 37 and 38: - Stapadalur: …(skriða/flóð?)
Page 39 and 40: fyrir jarðgryfjum og lækjum. (Jar
Page 41 and 42: sem á túnið ganga, þó hefur þ
Page 43 and 44: ekki hefur hér búið verið í la
Page 45 and 46: …Húsfreyja átti bróður. Bjó
Page 47 and 48: - Hjarðardalur stóri eða neðri:
Page 49 and 50: - Gerðhamrar: …Túninu granda l
Page 51 and 52: túnstæðin nýlega fordjarfað af
Page 53 and 54: - Valþjófsdalsófæra: ...Jóhann
Page 55: um sumarið og haustið oft á dund
Page 59 and 60: - Spillir: …Liggur vegurinn undir
Page 61 and 62: sjó (Kr. G. Þorvaldsson frá Sel
Page 63 and 64: naumlega undan komst, svo og skemmd
Page 65 and 66: hefur nokkrum sinnum skaði af orð
Page 67 and 68: - Kirkjuból: …Túnið spillist a
Page 69 and 70: var: Hattardalir báðir í Álftaf
Page 71 and 72: Ísafjörður - Arnarstapahlíð:
Page 73 and 74: - Bjarnanúpur: …Hellar eru hér
Page 75 and 76: - Gíslastaðir: …undir Lækjafja
Page 77 and 78: hafði af steinkasti eða misst flu
Page 79 and 80: Jón Þorkelsson fórst niður unda
Page 81 and 82: fjallinu líkt og ótal fallbyssusk
Page 83 and 84: - Bær í Trékyllisvík: …Engjar
Page 85 and 86: haugarnir voru, og hulið þá að
Page 87 and 88: - Kirkjuból í Staðardal: …Land
Page 89 and 90: - Heydalsá: …Engjar öngvar nál
Page 91: - Kjóastaðir: …Jörðin fordjar
show all

Forn skriðuföll á Vestfjörðum

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?