Forn skriðuföll á Vestfjörðum

leyti og eitthvað af peningahúsum (Kristján Jónsson (ritstj.), Barðstrendingabók,
1942).
– Rauðsdalur neðri: …Jörðin spillist á túni og engjum af Rauðdalsá og skriðum úr
fjallinu. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns, Barðastrandarhreppur
1703).
– Rauðsdalur efri: …Árhlaup bera skriður á landið, einkum er ein stór ákomin í
vetur, sem mikinn skaða gjörði túninu og engjaslitrum. (Jarðabók Árna Magnússonar
og Páls Vídalíns, Barðastrandarhreppur 1703).
– Hvammur: …(1649) Snemma um haustið runnu allvíða skriður og ár sakir
votveðráttu á tún og engjar og gjörðu stór spjöll á sumum jörðum . Í Hvammi á
Barðaströnd rann skriða meir en yfir hálft túnið heim undir húsagarð, svo jörðin var
virt upp aftur og felld úr sínum dýrleik að helmingi, og gekk í mörgum stöðum til, að
landskuldir gengu aftur sökum spjalla á jörðunum. Þá hljóp Álftadalsá upp á Staðinn
Gufudal, bæði hans tún og engjar, og spilli stóru, svo merki sjást þar til, meðan land
byggist (Sjávarborgarannáll).
– Hvammur, Arnórsstaðir, Hlíð: …(1672) Hvítasunnu sjálfa (26. maí) kom mikið
veður með hríð, og gekk úr alla hátíðina, í hverju veðri að skriður hlupu á margar
jarðir til stórra spjalla. Í Meirihlíð í Bolungarvík tók af hálft túnið, Geirastöðum í
sömu sveit tók af þriðjung túns, Hvammi á Barðaströnd, 30 hndr. jörð tók af allt túnið,
svo sú jörð virtist ei meir en 10 hndr. Arnórsstaðir, 18 hndr., tók og skriða mikið af
engjum. Í Hlíð, kirkjujörð frá Læk (Brjánslæk), fleytti burtu veggjum og húsum, svo
fólk naumlega undan komst, svo og skemmdust margar jarðir víða og fiskiföng af
þessum votviðrum (Eyrarannáll). …(1672) Um hvítasunnu (26. maí) komu veður
mikil og vætur í hverjum víða fjöll runnu og gerðu löndum og bæjum mikinn skaða.
Undir Meirihlíð í Bolungarvík tók af hálft túnið, item Geirastöðum í sömu sveit meir
en þriðjung túns, item Hvammi á Barðaströnd tók af allt túnið (Vatnsfjarðarannáll
yngsti).
– Hvammur: …Jörðin fordjarfast jafnlega á túni og engjum af skriðum úr fjallinu,
svo mikið af túninu er þar af eytt. (Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns,
Barðastrandarhreppur 1703).
– Hvammur: …Skemmst hefir mjög af skriðum í seinni tíð sú ágæta grasjörð
Hvammur. …Undir skriðuáföllum liggur Hvammur einkanlega (Sýslu og
sóknarlýsingar Bókmenntafélagsins – Brjánslækjar– og Hagasóknir, 1840).
– Hvammur: ...Hvammur er þrjár langar bæjarleiðir út frá Brjánsleik. Þessi jörð er
falleg og sléttlendi mikið allt til sjávar, allt grasivaxið. Bær stóð áður uppi undir
hlíðinni, en hefir nú nýlega verið færður neðar sökum skriðu, sem hljóp á bæinn. Svo
sem 2–300 faðma inn frá hinum gamla bæ er tóft nokkur fornleg og niðursokkin, sem
enn í dag er kölluð Hoftóft. Hún er kringlótt og snúa dyr í útsuður niður úr sjónum.
Ofan í tóftina hafði hlaupið skriða, en þó ekki allmikil, og var því illt að koma hér við
nokkurri venjulegri rannsókn. (Sigurður Vigfússon, Rannsóknir í Breiðafirði 1889,
Árbók Fornleifafélagsins, 1888–1892).
14