Combo Công phá Lý thuyết môn Sinh Học 3 khối 10, 11, 12 năm 2019

+ Khi môi trường không có lactozo:
Gen điều hòa quy định tổng hợp protein ức chế. Protein này liên kết với vùng vận hành ngăn cản quá trình
phiên mã làm cho các gen cấu trúc không hoạt động.
+ Khi môi trường có lactozo, một số phân tử đường liên kết với protein ức chế làm biến đổi cấu hình
không gian ba chiều của nó làm cho protein ức chết không thể liên kết với vùng vận hành và do vậy ARN
polimeraza có thể liên kết được với vùng khởi động để tiến hành phiên mã. Sau đó, các phân tử mARN
của các gen cấu trúc Z, Y, A được dịch mã tạo ra các enzim phân giải đường lactozo.
+ Khi đường lactozo bị phân giải hết thì protein ức chế lại liên kết với vùng vận hành ngăn cản quá trình
phiên mã.
- Từ đó ta thấy dù ở môi trường nào thì gen điều hòa R vẫn luôn tổng hợp protein ức chế.
Câu 84. Đáp án D.
Câu 85. Đáp án B.
- Quá trình điều hòa hoạt động của gen rất phức tạp xảy ra ở nhiều mức độ như:
+ Điều hòa phiên mã (điều hòa số lượng mARN được tổng hợp trong tế bào).
+ Điều hòa dịch mã (điều hòa lượng protein được tạo ra).
+ Điều hòa sau dịch mã (làm biến đổi protein sau khi được tổng hợp để có thể thực hiện được chức năng
nhất định).
- Tuy nhiên, ở tế bào sinh vật nhân sơ điều hòa hoạt động gen xảy ra chủ yếu ở mức độ phiên mã.
- Do đó, ta chọn điều hòa phiên mã và điều hòa qua Operon.
Câu 86. Đáp án B.
Các gen cấu trúc sở dĩ bị ức chế hoạt động là do có vùng vận hành tại đó protein ức chế liên kết ngăn cản
quá trình phiên mã khiến chúng không hoạt động. Vì vậy, gen điều hòa R luôn hoạt động là do nó không
có vùng O nên không bị ức chế.
Câu 87. Đáp án D.
Trong mỗi tế bào của cơ thể, để phù hợp với giai đoạn phát triển của cơ thể hay thích ứng với các điều
kiện của môi trường chỉ có một số gen hoạt động, còn phần lớn các gen còn lại ở trạng thái không hoạt
động hoặc hoạt động rất yếu.
Câu 88. Đáp án D.
Ở đây các em nên lưu ý phân biệt giữa cụm từ “ chất cảm ứng” và “ chất ức chế”:
+ “Chất cảm ứng” chính là các phân tử đường lactozo.
+ “Chất ức chế” chính là protein ức chế.
Câu 89. Đáp án A.
- A : Đúng vì ở sinh vật nhân sơ, một nhóm gen cấu trúc có liên quan về chức năng thường được phân bố
liền nhau thành cụm và có chung một cơ chế điều hòa gọi là operon do vậy các sản phẩm của gen có liên
quan về chức năng được tạo ra đồng thời và giúp quá trình chuyển hóa nào đó xảy ra nhanh hơn.
- B: Sai vì nếu xảy ra đột biến ở vùng điều hòa sẽ làm ảnh hưởng đến số lượng sản phẩm được tạo ra của
cả cụm gen cấu trúc chứ không chỉ ảnh hưởng đến sự biểu hiện của 1 gen nào đó trong operon.
- C: Sai vì nhóm gen cấu trúc có liên quan về chức năng được phân bố liền nhau thành cụm và có chung
cơ chế điều hòa không giúp tạo ra nhiều sản phẩm của gen vì sự hoạt động của operon chịu sự điều khiển
của một gen điều hòa nằm trước operon, do đó nó chỉ tạo ra lượng sản phẩm vừa đủ để đáp ứng nhu cầu
phát triển của cơ thể hay điều kiện môi trường.
Trang 87