Combo Công phá Lý thuyết môn Sinh Học 3 khối 10, 11, 12 năm 2019

ướm đen trong quần thể giảm, bướm hắng chiếm ưu thế.
- Khi môi trường bị ô nhiễm: Thân cây bạch dương bị khói bụi bám nên hóa đen, bướm trắng đầu trên
thân câu bạch dương —> dễ bị chim sâu phát hiện, bướm đen đậu trên thân cây thì khó bị phát hiện —>
Số lượng bướm trắng trong quần thể giảm, bướm đen chiếm ưu thế.
c. Các đặc điểm thích nghi chỉ hợp lí tương đối
- Mỗi đặc điểm thích nghi là sản phẩm của chọn lọc tự nhiên trong hoàn cảnh nhất định nên chỉ có ý
nghĩa trong hoàn cảnh phù hợp. Khi hoàn cảnh thay đổi, một đặc điểm vốn có lợi có thể trở thành bất lợi
và bị thay thế bởi đặc điểm thích nghi hơn.
Ví dụ: Cá đã thích nghi trong môi trường nước nếu đưa ra khỏi nước thì chết.
- Ngay trong hoàn cảnh sống ổn định thì các đột biến và biến dị tổ hợp không ngừng phát sinh, chọn lọc
tự nhiên vẫn không ngừng tác động. Vì vậy trong lịch sử tiến hóa, những sinh vật xuất hiện sau mang
nhiều đặc điểm hợp lý hơn những sinh vật xuất hiện trước.
Ví dụ: Cây hạt kín hoàn thiện hơn cây hạt trần, cá xương hoàn thiện hơn cá sụn...
IV. LOÀI VÀ CƠ CHẾ CÁCH LI
1. Loài sinh học và tiêu chuẩn phân biệt loài
Loài sinh học là một nhóm cá thể có vốn gen chung, có những tính trạng chung về hình thái, sinh lí, có
khu phân bố xác định, trong đó các cá thể giao phối với nhau và được cách li sinh sản với những nhóm
quần thể thuộc loài khác.
Quần thể là nhóm cá thể cùng loài, là đơn vị tổ chức cơ sở của loài.
Các dạng cách li:
- Cách li địa lí (cách li không gian)
+ Quần thể bị phân cách nhau bởi các vật cản địa lí như núi, sông, biển...
+ Khoảng cách địa lí làm ngăn cản các cá thể của các quần thể cùng loài gặp gỡ và giao phối với nhau.
+ Hạn chế sự trao đổi vốn gen các quần thể.
+ Phân hóa vốn gen của quần thể.
- Cách li sinh sản
Cách li sinh sản là các trở ngại trên cơ thể sinh vật (trở ngại sinh học) ngăn cản các cá thể giao
phối với nhau hoặc ngăn cản tạo ra con lai hữu thụ.
Cách li sinh sản bao gồm cách li trước hợp tử và cách li sau hợp tử.
Cách li trước hợp tử bao gồm: cách li nơi ớ, cách li tập tính, cách li thời gian (mùa vụ), cách li cơ học.
Cách li sau hợp tử: là những trở ngại ngăn cản việc tạo ra con lai hoặc ngăn cản việc tạo ra con lai
hữu thụ.
- Cách li trước hợp tử
Những trở ngại ngăn cản các cá thể giao phối với nhau để sinh hợp tử được gọi là cách li trước hợp tử.
Cách li nơi ở (cách li sinh cảnh): do sống ở những sinh cảnh khác nhau nên không giao phối với nhau.
Cách li tập tính: do tập tính giao phối khác nhau nên không giao phối được với nhau.
Cách li thời gian (mùa vụ, sinh thái): do mùa sinh sản khác nhau nên không giao phối được với nhau.
Cách li cơ học: do đặc điểm cấu tạo cơ quan sinh sản khác nhau nên không thể giao phối với nhau.
- Cách li sau hợp tử
Những trở ngại ngăn cản việc tạo ra con lai hoặc ngăn cản tạo ra con lai hữu thụ, thực chất là cách li di
truyền, do không tương hợp giữa 2 bộ NST của bố mẹ về số lượng, hình thái, cấu trúc.
+ Thụ tinh được nhưng hợp từ không phát triển.
+ Hợp tử phát triển nhưng con lai không sống hoặc con lai bất thụ.
2. Sự phân li các nhóm phân loại và chiều hướng tiến hoá của sinh giới
a. Sự phân li các nhóm phân loại
Sinh giới tiến hóa theo hai hướng:
- Tiến hóa đồng quy tính trạng.
- Tiến hóa theo hướng phân li tính trạng.
Trang 6