Promoción de la Salud en las Américas - Universidad Veracruzana
Promoción de la Salud en las Américas - Universidad Veracruzana
Promoción de la Salud en las Américas - Universidad Veracruzana
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
El país <strong>de</strong>c<strong>la</strong>ró públicam<strong>en</strong>te su compromiso con el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> políticas públicas saludables<br />
<strong>en</strong> 1992. Más reci<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te <strong>de</strong>signó como prioridad nacional el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> estrategia <strong>de</strong><br />
Municipios <strong>Salud</strong>ables por <strong>la</strong> Paz. Las experi<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> Municipios <strong>Salud</strong>ables más<br />
<strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>das <strong>en</strong> Colombia se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran <strong>en</strong> Cali y Versalles. El municipio <strong>de</strong> Cali ha puesto<br />
<strong>en</strong> marcha un proyecto integral para abordar <strong>la</strong> viol<strong>en</strong>cia y el crim<strong>en</strong> local, tomando <strong>en</strong><br />
consi<strong>de</strong>ración que este último ti<strong>en</strong>e muchos <strong>de</strong>terminantes. Versalles participa <strong>en</strong> un programa<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo integrado al que se le atribuye <strong>la</strong> reducción <strong>de</strong> <strong>la</strong> viol<strong>en</strong>cia, <strong>la</strong> creación <strong>de</strong> una<br />
empresa <strong>de</strong> comunicaciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> propia comunidad (VERSAVISION) y el reconocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />
varias organizaciones como un mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo comunitario <strong>en</strong> Latinoamérica.<br />
Colombia también ha sido un participante activo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s iniciativas <strong>de</strong> evaluación, tales como el<br />
<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> recursos <strong>de</strong> evaluación com<strong>en</strong>tados anteriorm<strong>en</strong>te <strong>en</strong> este capitulo. Un prueba <strong>de</strong><br />
campo <strong>de</strong> <strong>la</strong> guía <strong>de</strong> evaluación participativa <strong>de</strong> MCS fue re<strong>la</strong>izada por el c<strong>en</strong>tro CEDETES <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> <strong>Universidad</strong> <strong>de</strong>l Valle <strong>en</strong> <strong>la</strong> municipalidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> Cumbre. Los resultados <strong>de</strong> esta prueba<br />
fueron pres<strong>en</strong>tados <strong>en</strong> una reunión <strong>de</strong>l grupo <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> MCS <strong>en</strong> marzo <strong>de</strong>l ano 2005 e<br />
incorporados <strong>en</strong> <strong>la</strong> versión final <strong>de</strong>l docum<strong>en</strong>to.<br />
Ecuador<br />
Gran parte <strong>de</strong> los municipios <strong>en</strong> Ecuador están <strong>en</strong> un periodo <strong>de</strong> transición para fortalecer a los<br />
gobiernos locales. Cerca <strong>de</strong> 5% <strong>de</strong> los municipios está participando <strong>en</strong> el movimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />
Municipios <strong>Salud</strong>ables, incluidas <strong>la</strong>s gran<strong>de</strong>s áreas metropolitanas <strong>de</strong> Quito, Guayaquil,<br />
Cu<strong>en</strong>ca y Napo. La ciudad capital <strong>de</strong> Quito ha <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>do una serie <strong>de</strong> interv<strong>en</strong>ciones<br />
comunitarias para propiciar el <strong>de</strong>sarrollo sost<strong>en</strong>ible y responsable con participación<br />
intersectorial. Ecuador también está comprometido con <strong>la</strong> promoción <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />
escue<strong>la</strong>s y es miembro <strong>de</strong> <strong>la</strong> Red Latinoamericana <strong>de</strong> Escue<strong>la</strong>s Promotoras <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong>.<br />
Perú<br />
En 1997 se <strong>de</strong>signó al Ministerio <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Promoción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Mujer y Desarrollo Humano para<br />
poner <strong>en</strong> marcha y participar <strong>en</strong> <strong>la</strong> estrategia nacional <strong>de</strong> Municipios <strong>Salud</strong>ables. Algunos <strong>de</strong><br />
los objetivos <strong>de</strong> <strong>la</strong> estrategia nacional peruana incluy<strong>en</strong> dar prioridad a <strong>la</strong> salud <strong>en</strong> <strong>la</strong>s ag<strong>en</strong>das<br />
gubernam<strong>en</strong>tales locales, formu<strong>la</strong>r políticas públicas saludables, aum<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> participación<br />
comunitaria y promover estilos <strong>de</strong> vida saludable. En Miraflores, Tacna, Puno, Tumbes, Vil<strong>la</strong><br />
El Salvador, Cerro San Cosme y San Cristóbal se han iniciado activida<strong>de</strong>s que <strong>en</strong>fatizan el<br />
empo<strong>de</strong>rami<strong>en</strong>to local para at<strong>en</strong><strong>de</strong>r aspectos <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud comunitaria. Estas comunida<strong>de</strong>s, junto<br />
con los gobiernos locales, el sector público y <strong>la</strong>s ONG están participando <strong>en</strong> <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntificación<br />
<strong>de</strong> los problemas locales, sus causas y consecu<strong>en</strong>cias y <strong>la</strong>s acciones apropiadas para abordar<br />
aspectos prioritarios. En 2002, Perú propuso <strong>la</strong> Resolución 386 que fue adoptada por los países<br />
Andinos <strong>en</strong> <strong>la</strong> REMSAA (Bolivia, Chile, Colombia, Ecuador, Perú y V<strong>en</strong>ezue<strong>la</strong>),<br />
comprometiéndolos a fortalecer <strong>la</strong> capacidad para <strong>la</strong> promoción <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud <strong>en</strong> cada país. La<br />
OPS, junto con el ORAS-CHU, apoyó un taller subregional para establecer una línea <strong>de</strong> base e<br />
i<strong>de</strong>ntificar objetivos que pudieran lograrse <strong>en</strong> el sigui<strong>en</strong>te año. Perú cu<strong>en</strong>ta con una sólida<br />
División <strong>de</strong> <strong>Promoción</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>Salud</strong> <strong>en</strong> el Ministerio <strong>de</strong> <strong>Salud</strong>, que construye capacidad <strong>de</strong><br />
manera activa <strong>en</strong> los ámbitos provincial y local, especialm<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> aplicación <strong>de</strong> iniciativas<br />
<strong>de</strong> <strong>en</strong>tornos saludables. Un <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>adores sobre <strong>la</strong> metodología <strong>de</strong> <strong>la</strong> guía <strong>de</strong><br />
evacuación participativa fue realizado <strong>en</strong> Lima <strong>en</strong> el año 2004. Esta metodología es<br />
actualm<strong>en</strong>te realizada <strong>en</strong> varias municipalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> región. Los resultados preliminares <strong>de</strong><br />
esto fueron pres<strong>en</strong>tados <strong>en</strong> <strong>la</strong> reunión <strong>de</strong>l grupo <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> MCS <strong>en</strong> marzo <strong>de</strong>l 2005 e<br />
incorporados a <strong>la</strong> versión final <strong>de</strong> <strong>la</strong> guía, La red Peruana <strong>de</strong> MCS fue establecida <strong>en</strong> 1996, y<br />
158