Deur Christus Alleen - AH Bogaards

PRIESTERCRITIEK EN ZELFCRITIEK
Laat maar niemand een aanklacht inbrengen en laat maar
niemand een terechtwijzing uiten, aangezien mijn aanklacht u
geldt, o priester!
Hosea 4:4.
Critiek op de "voorgangers des volks" is 'n zeer oud verschijnsel.
Reeds Hosea verwijt hier de Israëlieten, dat ze aanklachten indienen en terechtwijzingen
uiten.
Nu is het merkwaardige van 't geval, dat Hosea, die het volk priester-critiek verwijt, zelf even
hard meedoet.
Men moet het vervolg maar eens lezen (vs 6-10), om zich daarvan te overtuigen. Daar doet
de profeet een boekje over hen open. Zijn beschuldigingen zijn zo fel mogelijk: "Van de
zonde van Mijn volk eten zij, en op zijn ongerechtigheid zetten zij hun zinnen" (vs 8). Zijn
requisitoir is vernietigend: "omdat gij de kennis verworpen hebt, verwerp Ik u, dat gij geen
priester meer voor Mij zult zijn" (vs 6m).
Wat wil Hosea dan toch?
Er was toch heel wat op die voorgangers aan te merken! Waarom mag het volk z'n critiek dan
niet doen horen? Hij doet het toch zelf ook, en is in zijn oordeel stellig niet mals!
Jawel, maar wat Hosea doet, is héél wat anders.
Hij geselt de zonde, en of de bedrijvers van die zonden nu voorgangers of volgelingen zijn, is
hem om 't even. Hij spaart niemand, zelfs de priesters niet, die zich in leer en leven ernstig
misgaan.
Was nu het volk hem in die niets-sparende critiek bijgevallen, dan had Hosea het deswege
niet vermaand, maar geprezen. Want als ambtsdragers feil gaan, behoeft het volk niet te
zwijgen. Mag het zelfs niet zwijgen. Krachtens het ambt der gelovigen niet. Dan moet
geprotesteerd worden met het woord, en desnoods met de daad.
Maar zó was het in Israël niet.
Op de levenswandel der priesters had men in het minst geen aanmerking. Dat ze meededen
met de kalverendienst van Dan en Bethel ontmoette bij het volk geen enkel bezwaar.
Daarover werd volledig gezwegen. Dat vond iedereen best. Het was immers een prachtige
verontschuldiging voor eigen zonde! Hoe kan men nu beter zichzelf schoonwassen, dan door
te verklaren: de voorgangers doen het immers ook!
Neen, de critiek van het volk ging een heel andere kant op.
Volgens de wet waren de priesters tevens rechters.
Niemand mocht z'n eigen rechter wezen, maar als de een met de ander een twistzaak had, dan
gold als inzetting in Israël: "Gij zult gaan tot de Levietische priesters en tot de rechter, die er
dan wezen zal, en hen raadplegen; zij zullen u hun rechterlijke uitspraak aanzeggen" (Deut.
17:9).
Hoger beroep was niet mogelijk.
Verzet daartegen was op straffe des doods verboden.
5
1