[383] U S T A W O D A W S T W A S Y N O D A L N E G O .59auctoritate praesentis provincialis concilii omnibus dominis loci ordinariiseorumque vicariis ac. officialibus iniungimus eosque in domino obsecramus,ut eadem praesentia necnon anteriora omnia et singula statuta provinciaenostrae diligentius vigilantiusque quam unquam antea observent, observariquecontendant ab eis, ne lato quidem digito, ut dicitur, discedentes, efficiantque,ut quod ab omni clero auctoritate sinodi sacrae sanccitum est,ad omnium et disciplinam et utilitatem proveniat.14. De modo solvendae contributionis. In solutione contributionumfuturarum per dominos diocesanos quid excipiendum.In ea vero retaxatione Sinodus rationem haberi voluit ad feuda. Itemquead ea bona vel decimas, quae in gratiam cuiquam a quopiam dataesunt aut dabuntur, ut in solutione contributionis quandocunque eam laudaricontingat, eadem feuda et quaecunque gratiae pro portione sua defalcentur,teneanturque eorum feudorum vel gratiarum possessores ad solvendum eandemcontributionem, ita, ut eam solvant ad valorem proventuum illorumfeudorum et gratiarum secundum rataxationem praesentem aestimandarum.15. Quomodo in exactione contributionis procedendum contrabeneficiatos vel episcopos vel absentes.Decrevit etiam sinodus, ut cum durum sit pro exsolvenda contributionecum his agere, qui vel dignitate episcopali praediti beneficia possidentvel alioquin procul absunt contra eorum beneficiorum quoscunque factoresper censuras procedere, ut id, q u od 2) contributionis nomine debetur, integread collectores perveniat.VII.Uchwały synodu prowiiicyjonalnego Piotrkowskiego z r. 1532.Articuli sinodi Piotrkoviensis A. Dni Millesimi quingentesimitricesimi secundi.1. Vigilantia pąstorum grex omnis integer conservatur. Sacra igitursinodus,' sacris canonibus et institutionibus inhaerendo, admonitos esse voluitRmos dnos Archiepiscopum et Episcopos huius provinciae, ut dioceses suasnon modo per archidiaconos, sed etiam per se ipsos frequentius visitent acerrores populi et cleri sine personarum acceptione discreta correctione emendent,domibus et curiis suis ante omnia prius emendatis, ne trabs oculum■) Ed. ad ab. — 2) Ed. quidem,
6 o M A T E R Y JA Ł Y D O M lSTO R Y I [384]obumbrans festucatum oculum praetereat: hoc enim modo sacrae religionisintegritati sufficienter providebitur, cleri vita et morum honestas disciplinacongruenti adhibita conservabitur et a populo omne scandalum, quo sanctaereligioni detraheretur et in animarum piarum discrimen tenderet, ope Deifacilius providebitur, tunc et libri apocriphi vel heretici facilius explodi possintet ut explodantur, nec invehi permittantur, immo verius ut neque leganturalicubi et legi prohibeantur, Sinodus Reverendissimis dominis ordinariiscuram hanc, ut provideant mature, ingerit, maxime si fieri potest, ut severitati,quae in regno Hispaniae sanctissime adversus praevaricantes vel suspectosin religione observatur, inhaereatur.2. Praelati tam saeculares quam religiosi, qua vita vivunt, tali ceterosvivere informant. Ideo sancta Sinodus admonere dignata est praelatos cuiuslibetstatus et conditionis, ut sacras et canonicas scripturas legant, novosauthores, qui ambiguam religionem simplicibus relinquunt, in usu non habendo,easdemque scripturas sacras et canones aliis legi praecipiant, ac circamensas potius, quam dicteria histrionum vel fabulas insolentium audiant. Sicetiam verbi Dei contionatores informent, ut populum Dei ex probratorumauthorum ab Ecclesia libris praedicent Evangelio sancto innitentes et scrupulososdoctores evitantes, ut populus sacris doctrinis munitus constanterdomino Deo in religione iam sibi usitata et hereditaria firmius inserviat.3. Quam damnosae sint arendationes bonorum ecclesiasticorum et decimarumet quam perniciosae existant, experientia rerum magistra est. Ideoquesancta Sinodus priores recensens constitutiones, ne huiusmodi bonorumecclesiasticorum ex quacunque causa sub poenis dudum ob eam ream constitutisarendationes praesertim saecularibus fierent , constitutione hac providet et obfirmat,poenas in tales, qui praevaricarentur et contrarium facerent, duplicando.4. Praelatorum officium sancta Sinodus et abbatum debitum esse magnaratione censens et existimans, ut in republica ecclesiastica viros eruditos,maxime in sacra pagina et canonibus, habeant, in sinodo existentiumsuasit omnium sententia, ut primores praelati pauperes studere volentes instudiis foveant, vel ex pietate expensis iuvent, et abbates ut pro debitosuo monachos aptos ad studia in gimnasiis studere faciant, ut sanctae religioniet statui ecclesiastico nunquam desint operarii praesumptissimi et protectorespraestantissimi.5. Iure canonico cautum sufficienter est, et statuto provinciali poenalitersaepius constitutum, ut plebani curam animarum et populi habentescirca suas parochiales ecclesias resideant aut, alibi moram ex congruenticausa habentes, illas crebrius intra decursum anni visitent et illis, quantumopus est, ex debito sibi iniuncto provideant, negligentias perimendo. Verumenim vero, canonum et statutorum ordinatione posthabita, lanam dumtaxatovium tondere curant et oves deglubendas lupis relinquunt in ecclesiis non