[413] U S T A W O D A W S T W A S Y N O D A L N E G O . 89A d quartum articulum introspiciant Rmi dni Episcopi io decreta ultimaesinodi provincialis atque adeo crebrius revolvant omnia staiuta provincialiaet canones, ibi invenient, quibus rebus exequendis opus est.A d quintum articulum de hoc rogandi sunt Rmi dni Episcopi, utofficium suum faciant, et ne sinant constitutiones sacras aranearum telis essesimiles, sed a se ipsis primum ordiantur et sint ceteris exemplo non solumad beate sed etiam ad bene vivendum, ad modestiam, temperantiam et mutuambenevolentiam, neque existiment esse alienas constitutiones, quae abantecessoribus eorum vel ipsis absentibus conditae sunt, videretur autemesse ex republica Christiana hiis depravatis temporibus, ut Rmi dni Episcopiprovideant summa cura, ne indignis beneficia ecclesiastica conferantur velrudes homines ad sacros ordines admittantur, et serio examinari curent nonsolum ordinantes sed etiam ad beneficia ecclesiastica instituentes in minoribusordinibus constitutos.A d sextum articulum sit in arbitrio Rmorum dnorum Episcoporum,qui secundum iuramenta sua et constitutiones ecclesiasticas per se ipsi interessecomitiis generalibus tenentur, aut si legitimis causis impediantur, suosumptu mittant, quos volent.Ad octavum articulum visum est Sacrae Sinodo orandos esse Rmosdnos Episcopos, ne iugum hoc imponant ordini ecclesiastico, a quo iure divinoet humano exemptus est, curent potius, ut nobilitas suum, nos nostrumofficium faciamus, neque ea nos reprehendat, si minus facimus, quod estnostri-muneris, quando neque nos eam reprehendimus. Sed tamen, si quod absit,aliqua urgeat necessitas, non recusat, quominus id sit in arbitrio Rmi dniunacum tota provinciali sinodo, ita tamen, si prior equestris ordo ultra debitumsuum aliquid de suo proprio praestet Reipublicae, sed videndum tamenerit, ne in legem et consuetudinem hoc transeat, et ut moderatum hocsit subsidium, omnesque summos pariter et infimos ex aequo attingat.Ad nonum articulum rogat Sacra Sinodus Rmum dnum Episcopumsuum et universam sinodum provincialem: velit miseris oppressis esse auxilio,et non modo clementia, sed etiam severitate sacerdotalem ordinemdefendat neque radonem potentium, propinquorum et clientium tantum habeat,quantum iustitiae et officii sui. Habent autem arma ex canonibus, exprivilegiis et statutis regni, quibus utriusque ordinis iura et libertates continentur,ut si nostri ordinis iura neglecta fuerint, necesse esset equestrisquoque ordinis iura ruere; existiment autem Rmi Dni Episcopi suam remagi, quando tenuiorum sacerdotum res agitur, procul dubio enim ab eis adillos quoque malum serpet.A d ultimum articulum videat Rmus dnus Archiepiscopus, quid factoopus sit, et iura sua et suae provinciae tueatur.Praeterea queritur tota sinodus nuntios esse electos absentes antesinodum diocesanam praeter morem et consuetudinem a venerabili capitulo,existimat enim Sacra Sinodus se ludibrio haberi, quando hoc pacto placita
po M A T E R Y JA Ł Y D O H IS T O R Y I t4i4]sua et decreta atque etiam querimonias privatorum non facile ad notitiamprovincialis sinodi perventuras esse putant.Queritur praeterea Sacra Sinodus, quod Sacra Sinodus indicta sitalieno tempore, quando rei familiari et colligendis fructibus vacandum sitsit petitque, ne id in posterum fiat.Conclusiones suprascriptae ex mandato Rdi patris dniPetri Miskowski custodis Kielcensis, canonici et vicarii inSpiritualibus generalis Crac., sinodo diocesanae praesidentis,per me Casparum Iacobi de Nova Smigrod notarium publicumsunt scriptae, de quo facio fidem indubiam manu meapropria.XII.Instrukcyja dla posłów kapituły Krakowskiej na synod prowincyjonalnyPiotrkowski z r. 1547.Articuli pro sinodo provinciali feria quinta post festum s. CrucisA . D. 1547 celebranda Piotrcoviae.A d articulos per Rmum in Christo patrem et dnum ArchiepiscopumGnezn. ad sinodum provinciae suae Piotrcoviae proxime indictam propositosnomine vener. capituli ecclesiae cathedr. Crac. per dnos deputatos ad eandemsinodum disserendum, respondendum et tractandum in eum , qui sequitur,modum.Circa articulum primum, qui incipit: »Quoniam in omnibus fere etc.«domini deputati primum omnium declarent gratum esse vener. capitulo Rm idni Archiepiscopi de exterminandis ex hac provincia sua heresibus sanctumet laudabile institutum, quod quibus modis prosequendum et ad optatumfinem perducendum sit, declarant abunde constitutiones sacrorum canonum,legum, statutorum provincialium ac regni, hoc autem amplius litterae etmandata Serenissimi principis et dni Sigismundi moderni regis, super hocsaepenumero antea edita et promulgata. R evera haec tanta licentia legendilibros et damnata dogmata non aliunde inolevit magis in hominibus, quamex conniventia et neglectu Archiepiscopi et Episcoporum provinciae, quipulchre et sancte propositis, edictis et constitutionibus contra impia eiusmodidogmata exequendis defuerunt, quae utinam executione non carerent.Circa secundum articulum incipientem: »Quum autem tales etc.« dicantdni deputati: non opus esse ad hoc nova aliqua consultatione, quandoquidemde archidiaconorum officio et eorum negligentia ius commune et statutaprovincialia abunde disponant, quae videantur et exequantur.