27.02.2013 Views

Archeologisch onderzoek in de omgeving van het prehistorische

Archeologisch onderzoek in de omgeving van het prehistorische

Archeologisch onderzoek in de omgeving van het prehistorische

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

8.1.4.3 Conclusie en discussie<br />

De grondbor<strong>in</strong>gen die <strong>in</strong> <strong>het</strong> oosten <strong>van</strong> <strong>het</strong> perceel<br />

zijn gezet, laten relatief <strong>in</strong>tacte bo<strong>de</strong>m zien.<br />

De mate <strong>van</strong> bo<strong>de</strong>mvorm<strong>in</strong>g verschilt echter<br />

over kle<strong>in</strong>e afstan<strong>de</strong>n. Mogelijk heeft dit niet zo<br />

zeer te maken met erosie, als wel met kle<strong>in</strong>e on<strong>de</strong>rl<strong>in</strong>ge<br />

verschillen <strong>in</strong> <strong>de</strong> samenstell<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />

sediment en <strong>de</strong> waterhuishoud<strong>in</strong>g. De constante<br />

diepte (ca. 2,5 m bene<strong>de</strong>n maaiveld) <strong>van</strong> <strong>het</strong><br />

voorkomen <strong>van</strong> kalkrijke löss is een aanwijz<strong>in</strong>g<br />

dat er geen sprake is <strong>van</strong> grootschalige recente<br />

erosie. Aannemend dat <strong>de</strong> kalkgrens een gevolg<br />

is <strong>van</strong> een bo<strong>de</strong>mvormend proces, dan zou die<br />

als gevolg <strong>van</strong> erosie op <strong>de</strong> geëro<strong>de</strong>er<strong>de</strong> <strong>de</strong>len<br />

aanmerkelijk m<strong>in</strong><strong>de</strong>r diep moeten voorkomen<br />

dan op <strong>de</strong> plaatsen waar geen erosie heeft<br />

plaatsgevon<strong>de</strong>n. Dit is op perceel 017G nauwelijks<br />

<strong>het</strong> geval.<br />

Het oppervlak <strong>van</strong> perceel 017G is verkend op<br />

vondsten door mid<strong>de</strong>l <strong>van</strong> een steekproef <strong>van</strong><br />

drie transecten die samen 267 vakken <strong>van</strong> 5 x 5<br />

m of 6800 m2 beslaan. Hierbij wer<strong>de</strong>n In totaal<br />

zijn 283 stenen artefacten verzameld, waar<strong>van</strong><br />

een kwart <strong>de</strong>el (25,8%) bestaat uit an<strong>de</strong>re natuursteen<br />

dan vuursteen. Deze natuurstenen zijn<br />

gebruikt als klopsteen en slijpsteen, maar vooral<br />

<strong>in</strong> relatie tot vuur, bijvoorbeeld als kooksteen of<br />

voor bepleister<strong>in</strong>g <strong>van</strong> haar<strong>de</strong>n of ovens.<br />

De gebruikte vuursteen is vooral <strong>van</strong> lokale herkomst,<br />

alleen een drietal artefacten <strong>van</strong> lichtgrijze<br />

Belgische vuursteen en Wommersomkwartsiet<br />

zijn als exotisch te bestempelen. De<br />

aanwezigheid <strong>van</strong> een ger<strong>in</strong>g aantal artefacten<br />

met een gerol<strong>de</strong> cortex en rolsteenpat<strong>in</strong>a wijst<br />

erop dat er ook vuursteen <strong>van</strong> <strong>het</strong> terras is gebruikt.<br />

Het meren<strong>de</strong>el is echter Rijckholt-vuursteen<br />

met een ruwe cortex.<br />

In <strong>de</strong> assemblage <strong>van</strong> gemodificeer<strong>de</strong> artefacten<br />

zijn negen categorieën aanwezig, met een evenness<br />

<strong>van</strong> 0,71.184 Bij <strong>de</strong> ongemodificeer<strong>de</strong> artefacten<br />

zijn zes categorieën aanwezig met een<br />

evenness <strong>van</strong> 0,71. Het relatief bre<strong>de</strong> scala aan gemodificeer<strong>de</strong><br />

artefacten met een ger<strong>in</strong>ge dom<strong>in</strong>antie<br />

<strong>van</strong> bepaal<strong>de</strong> typen vormt een aanwijz<strong>in</strong>g<br />

dat er op dit terre<strong>in</strong> vooral domestieke activiteiten<br />

plaatsvon<strong>de</strong>n, uitgevoerd met bijlen, schrabbers,<br />

boren, slijpstenen en verschillen<strong>de</strong> niet-<br />

specifiek gemodificeer<strong>de</strong> artefacten, zoals<br />

geretoucheer<strong>de</strong> kl<strong>in</strong>gen en afslagen. Ca. 44%<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> achtergelaten gemodificeer<strong>de</strong> artefacten<br />

is gebroken.<br />

Indicatoren voor vuursteenbewerk<strong>in</strong>g zijn <strong>de</strong><br />

verschillen<strong>de</strong> klopstenen. Ook zijn er kernen<br />

aanwezig voor <strong>het</strong> vervaardigen <strong>van</strong> kle<strong>in</strong>ere afslagen<br />

en kl<strong>in</strong>gen: hiervoor wer<strong>de</strong>n grotere,<br />

maar ook relatief kle<strong>in</strong>e knollen en ou<strong>de</strong>re afslagen<br />

gebruikt. Het meren<strong>de</strong>el <strong>van</strong> <strong>de</strong> kernen werd<br />

nauwelijks geprepareerd voordat er artefacten<br />

wer<strong>de</strong>n geproduceerd. Een uitzon<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g is een<br />

kern die werd gebruikt voor <strong>het</strong> afslaan <strong>van</strong> lange<br />

en bre<strong>de</strong> kl<strong>in</strong>gen: waarschijnlijk gaat <strong>het</strong> om<br />

gemijn<strong>de</strong> vuursteen, waarbij relatief veel energie<br />

<strong>in</strong> <strong>de</strong> voorbewerk<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>de</strong> kern is gestoken alvorens<br />

tot <strong>het</strong> afslaan <strong>van</strong> <strong>de</strong> kl<strong>in</strong>gen over te<br />

gaan. Bre<strong>de</strong> kl<strong>in</strong>gen (>26 mm) komen frequent<br />

voor op dit perceel en ze zijn veelvuldig gebroken.<br />

Mogelijk wijst dit erop dat <strong>de</strong> kl<strong>in</strong>gen bij <strong>het</strong><br />

afslaan zijn gebroken en daarom zijn kl<strong>in</strong>gen<br />

langer dan 80 mm niet gevon<strong>de</strong>n. Kortom: <strong>de</strong> 12<br />

tot 22 cm lange kl<strong>in</strong>gen waarvoor gemijn<strong>de</strong><br />

vuursteen werd gebruikt, ontbreken.185 Wel zijn<br />

er 14 grote (> 50 mm) afslagen aanwezig. Slechts<br />

22% <strong>van</strong> <strong>de</strong> afslagen en kl<strong>in</strong>gen >50 mm vertoont<br />

meer dan 50% cortex en op 44% ontbreekt<br />

cortex volledig. Dit is een aanwijz<strong>in</strong>g dat<br />

<strong>de</strong> artefacten niet afkomstig zijn <strong>van</strong> <strong>de</strong> buitenkant<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> vuursteenknol. De primaire bewerk<strong>in</strong>g<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> vuursteen waarbij <strong>het</strong> meren<strong>de</strong>el<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> cortex <strong>van</strong> <strong>de</strong> vuursteen werd verwij<strong>de</strong>rd,<br />

heeft el<strong>de</strong>rs plaatsgevon<strong>de</strong>n.<br />

Een opmerkelijk verschijnsel op perceel 017G is<br />

<strong>het</strong> voorkomen <strong>van</strong> relatief veel (n=195) verbran<strong>de</strong><br />

fragmenten vuursteen. Het blijkt dat<br />

<strong>de</strong>ze fragmenten <strong>de</strong> enige vondsten <strong>van</strong> vuursteen<br />

zijn waarop cortex <strong>van</strong> verse, aanhangen<strong>de</strong><br />

kalk voorkomt. Ook komt een cortexbe<strong>de</strong>kk<strong>in</strong>g<br />

<strong>van</strong> meer dan 75% veelvuldig voor op <strong>de</strong>ze<br />

fragmenten.<br />

Het hoge percentage verbrand<strong>in</strong>g, samen met<br />

<strong>de</strong> verse cortex en <strong>het</strong> hoge percentage be<strong>de</strong>kk<strong>in</strong>g<br />

<strong>van</strong> cortex op <strong>de</strong> verbran<strong>de</strong> fragmenten<br />

vormt een aanwijz<strong>in</strong>g dat <strong>de</strong> gebruikte vuursteen<br />

een an<strong>de</strong>re herkomst heeft en dat <strong>de</strong>ze<br />

voor een an<strong>de</strong>re activiteit is gebruikt dan <strong>de</strong><br />

overige vuurstenen en natuurstenen artefacten.<br />

159<br />

—<br />

¹⁸⁴ Zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong> steil geretoucheer<strong>de</strong> kl<strong>in</strong>g, die<br />

vermoe<strong>de</strong>lijk <strong>van</strong> mesolithische ou<strong>de</strong>rdom<br />

is, is sprake <strong>van</strong> een rijkheid <strong>van</strong> 8<br />

en een<br />

evenness <strong>van</strong> 0,71.<br />

¹⁸⁵ Waterbolk 1994, 42.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!