Archeologisch onderzoek in de omgeving van het prehistorische

2 Onderzoek aan de schedel
‘Rijckholt 1’- in 2009
De schedel ‘Rijckholt 1’ bevindt zich momenteel
in het Provinciaal Depot Bodemvondsten (PDB)
van de provincie Limburg te Maastricht en is
geregistreerd onder inventarisnummer 3313A1.
In het depot is in het voorjaar van 2009 een
fysisch-antropologisch onderzoek aan de
schedel en de gebitselementen uitgevoerd.
In het onderzoek naar het geslacht en de leeftijd
bij overlijden is gebruikgemaakt van de richtlijnen
van de Workshop of European Anthropologists
(WEA).383 Dit houdt in dat bij de geslachtsbepaling
van volwassenen de mate van geslachtsontwikkeling
wordt uitgedrukt in de zogeheten
sexualisatiegraad. Deze waarde kan maximaal
+2 (uiterst mannelijk kenmerk) en minimaal -2
(uiterst vrouwelijk) zijn. Hoe meer anatomische
geslachtskenmerken kunnen worden beoordeeld,
hoe betrouwbaarder de geslachtsdiagnose
is. De biologische leeftijd is bepaald aan de
hand van de eruptie van het gebit, de slijtage
van het kauwoppervlak van de bewaard gebleven
gebitselementen en de mate van sluiting
Afb. 2 Schedel ‘Rijckholt 1’: linker zijaanzicht.
van de schedelnaden aan de buitenzijde van de
schedel.384
2.1 Geslachtsdiagnose
De Rijckholt-schedel bestaat alleen uit een schedeldak
(calvarium) en bovenkaak (maxilla) met
nog drie kiezen; de onderkaak (mandibula) ontbreekt
(afb.2). De waarneembare geslachtskenmerken
aan deze schedel zijn echter zo duidelijk
dat een betrouwbare geslachtsdiagnose kan
worden gesteld.
De meest onderscheidende en dus waardevolle
kenmerken voor de bepaling van het geslacht
aan de hand van de schedel (zonder de onderkaak)
zijn de wenkbrauwboog (glabella), de robuusticiteit
van de spieraanhechtingsplaatsen
op het achterhoofd (planum nuchale), de grootte
of het volume van het uitstekende bot achter het
oor (processus mastoïdeus) en de scherpte van de
291
—
³⁸³ WEA 1980.
³⁸⁴ Ubelaker 1978; Brothwell 1981; Pot 1988;
Rösing 1977.