Archeologisch onderzoek in de omgeving van het prehistorische

278
—
³⁷³ E-mail augustus 2009.
³⁷⁴ Felder et al. 1965.
onverklaarbaar. Ik verwacht niet dat herdatering
deze puzzel zal oplossen.’
Leden van de Werkgroep Prehistorische
Vuursteenmijnbouw opperden de mogelijkheid
dat de schedel in de dertig jaar tussen de vondst
en het 14C-onderzoek vervuild zou kunnen zijn
geraakt met jonger materiaal. Daarbij werd gedacht
aan de vele moderne handen die de schedel
hebben vastgehouden of aan infiltratie van
materiaal uit de orgelpijp. Deze suggesties zijn
voorgelegd aan het CIO. Van der Plicht meldt dat
aanraken met blote handen geen probleem kan
opleveren omdat de buitenlaag van het bot door
een zuurbehandeling wordt geëtst waardoor
eventueel aanwezig bodemkalk oplost en ‘vingerafdrukken’
verdwijnen.373 Volgens een chemisch
recept wordt vervolgens het eiwit uit het
bot, het collageen, bereid en gedateerd. Het is
dus niet de kalkfractie van het bot dat wordt gedateerd.
Ook kalkuitwisseling met de omgeving
kan daardoor niet van invloed zijn. Hetzelfde
geldt voor het 15N-isotoop. Dit wordt aan het
collageen gemeten, waardoor kalksteen uit de
omgeving niet van belang kan zijn. Samengevat
stelt Van der Plicht dat de isotopen van botcollageen
(13C, 14C, 15N) alleen via de voedselketen
kunnen zijn opgenomen.
3.4.2 Duiding van de vondst
Gezien de discussie hierboven, ligt het niet in de
rede te twijfelen aan de waarde van de
14C-datering. De 13C- en 15N-waarden kunnen
enigszins van invloed zijn op de interpretatie van
14C-leeftijd, maar dat neemt niet weg dat de
schedel in de Nieuwe Tijd dateert en niet, zoals
verwacht, in het Neolithicum. Duidelijk is dat de
vindplek van de schedel niet als een gesloten
neolithische context kan worden beschouwd. De
fysisch-antropologische datering in het
Neolithicum lijkt vooral te berusten op het redeneren
naar een al vaststaande conclusie toe.
Vraag blijft dus, hoe is deze recente schedel op
deze plek terechtgekomen? Via de mijnschacht
kan de schedel hier niet terecht zijn gekomen.
Nog afgezien van het feit dat de schacht reeds in
het Neolithicum was gevuld, was in elk geval de
verbinding tussen de schacht en de vindplaats
reeds in het Neolithicum door mijnafval gevuld.
Er blijven twee mogelijkheden open: of de schedel
is op de een of andere manier in de moderne tijd
in de mijn gevallen, of hij is in de periode dat de
opgravingen plaatsvonden in de mijn geplaatst.
Om een beter beeld te krijgen, beschouwen we
de vondstomstandigheden nog eens nader. Het
rapport over de schedelvondst, door de bij de
opgraving betrokkenen uitgebracht in december
1965 en in 1972 gepubliceerd, biedt in retrospect
het volgende beeld van de vondstomstandigheden.374
Op 5 maart 1965 werd, na het losmaken van een
grote vuursteenknol, mijngang C zichtbaar die
de verkenningsgang ongeveer loodrecht sneed
(afb. 7). Het deel links ten opzichte van de verkenningsgang
was geheel opgevuld met kalksteengruis
en kalksteenblokken, vuursteenblokken
en -splinters, afslagen en hakken (pics). Het
deel rechts was voor ca. 60% opgevuld. Het dak
was hier enigszins nagevallen (afb.8). Bij het
leegmaken en onderzoeken van de gang werden
geen bijzonderheden aangetroffen.
Moeilijkheden werden ondervonden in het rechter
eind, dat doodliep op een orgelpijp gevuld
met los zand en grind. Na het gedeeltelijk weghalen
van de vulling van gang C begon de vulling
van de orgelpijp tekenen te vertonen die vaak
voorafgaan aan een instorting. Daarom werd
besloten ter beveiliging een muur van kalksteenblokken
te plaatsen in de overgang van gang C
en de orgelpijp.
Door omstandigheden werd het werk pas acht
maanden later voortgezet. Men begon met het
versterken van de verkenningsgang. Om een ijzeren
stut te kunnen plaatsen, moest een deel
van de zijwand en vloer worden weggehakt.
Verder moest de in maart gebouwde muur en
een klein deel van de orgelpijp worden verwijderd.
Nadat een klein deel van de muur was
weggenomen, werd de vrijgekomen vloer weggehakt.
Hierdoor werd de rest van de blokkenmuur
verder verzwakt en schoof deze gedeeltelijk
weg waarbij ook losse kalk en
verweringsleem aan de rand van de orgelpijp