Archeologisch onderzoek in de omgeving van het prehistorische

224
—
²⁰⁰ De Grooth 1991, 69; Van den Broeke 1987a.
²⁰¹ Tijdens excursies naar de vuursteenmijn
wees Werner Felder de deelnemers vaak
op de aanwezigheid van artefacten in de
randen van de holle weg. Velen namen
hier stenen mee als aandenken aan de
excursie naar het Savelsbos (mondelinge
mededeling W. Felder 24 juli 2008).
8.3.1.3 Conclusie en discussie
Langs de oostkant van het opslagbekken voor
water zijn binnen een relatief klein oppervlak
(400 m2) veel vondsten (n=416) verzameld en
opgeboord. In 8 boringen zijn 61 artefacten, 694
mogelijke artefacten en fragmenten verbrand
vuursteen aangetroffen. Het relatief grote aantal
oppervlaktevondsten wordt vermoedelijk mede
veroorzaakt omdat hier in het verleden nooit
veel veldverkenningen zijn uitgevoerd.
De opgeboorde artefacten komen, met uitzondering
van een kleine afslag uit de Bt-horizont,
uit de verstoorde context van colluvium en
bouwvoor. Het is mogelijk dat de afslag door
bioturbatie in de Bt-horizont terecht is gekomen.
Het kan hierbij gaan om een migratie uit
bijvoorbeeld een hoger gelegen bewoningsniveau
of E-horizont, maar ook om een verplaatsing
uit het colluvium dan wel de bouwvoor. In
het laatste geval zouden er ter plekke geen menselijke
activiteiten zijn uitgevoerd, maar zijn de
artefacten van elders afkomstig. Hierbij kan
worden gedacht aan transport, bijvoorbeeld
door de zwaartekracht langs de helling als een
colluvium. De bovenkant van het colluvium zou
dan later door het gebruik als landbouwgrond
zijn omgezet tot een bouwvoor. Opmerkelijk is
dat in de boringen van de bouwvoor minder
vondsten (n=23) zijn aangetroffen dan in het
daaronder gelegen colluvium (n=37); ook zijn de
vuurstenen artefacten uit het colluvium groter
dan die uit de bouwvoor (afb. 136). Dit zou een
aanwijzing kunnen zijn dat door de hellingafwaartse
erosie de stratigrafie is omgekeerd. Dat
wil zeggen dat de vondsten die oorspronkelijk
hellingopwaarts aan het oppervlak lagen nu onderin
het colluvium liggen, en dat de ‘vondstarmere’
lagen met de kleinere artefacten nu boven
in het colluvium liggen, aan, of nagenoeg aan,
het oppervlak. De breukvlakken van de relatief
grote fragmenten handgevormd aardewerk die
aan het oppervlak zijn gevonden, zijn niet afgerond.
Afronding komt ook niet voor op de kleinere
fragmenten aardewerk uit de boringen.
Hieruit kan worden opgemaakt dat door transport
langs de helling de grotere scherven niet
(verder) zijn gefragmenteerd en dat ze, evenals
de andere fragmenten aardewerk, niet zijn afgerond.
Vermoedelijk betekent dit dat het materiaal
niet over een grote afstand is getransporteerd
en dat de plek waar het aardewerk is
achtergelaten, mogelijk een nederzetting, in de
directe omgeving moet worden gezocht.
Het handgevormde aardewerk kan niet nauwkeuriger
dan ‘prehistorisch’ gedateerd worden.
Het is mogelijk dat het aardewerk uit de IJzertijd
stamt. In de omgeving zijn namelijk eerder sporen
en vondsten uit die periode aangetroffen. M.
de Grooth vermeldt een grondspoor uit de directe
omgeving, het spoor bevatte aardewerk uit
de vroege IJzertijd en ca. zevenhonderd vuurstenen
artefacten.200
De assemblage stenen artefacten van de veldverkenning
en booronderzoek dateert vermoedelijk
uit verschillende archeologische perioden, al zijn
er nauwelijks diagnostische typen aanwezig die
een nadere precisering toelaten. Vermoedelijk zijn
de stekers, de afgeknotte artefacten en de steil
geretoucheerde kling ouder dan het Neolithicum.
Een aantal klingen kan in het Neolithicum worden
gedateerd. In hoeverre de vuurstenen artefacten
geassocieerd kunnen worden met een gebruik van
het terrein in de IJzertijd is onduidelijk.
De vuur- en natuursteen in de opgevulde geulbedding
is aangevoerd vanuit het oosten, waar
het reliëf oploopt. Door de relatief grote hellingshoek
is een diepe geul of ravijn uitgesleten
en die heeft gefunctioneerd als waterafvoer
waarin zand, löss en stenen inclusief artefacten
werden getransporteerd. De huidige holle weg
die het Savelsbos met het dorp Rijckholt verbindt,
is onderdeel van deze geul. De weg functioneert
tegenwoordig nog steeds als afvoerkanaal
van neerslag. In het talud van de holle weg
kunnen op verschillende plekken stenen artefacten
worden gevonden.201 Het grote aantal kleine
fragmenten vuursteen in het grondmonster van
12 liter is waarschijnlijk het gevolg van hellingsprocessen,
zoals het transport door de geul
waarbij door botsen en stoten de vuursteen uiteen
viel of de randen versplinterden. De opgevulde
geul heeft lange tijd dienstgedaan als
veldweg en het is waarschijnlijk dat karrenwielen
en hoeven van dieren hebben bijgedragen aan
de beschadiging van vuurstenen artefacten en