27.02.2013 Views

Archeologisch onderzoek in de omgeving van het prehistorische

Archeologisch onderzoek in de omgeving van het prehistorische

Archeologisch onderzoek in de omgeving van het prehistorische

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

292<br />

—<br />

³⁸⁵ Buikstra & Ubelaker 1994, 19-20.<br />

³⁸⁶ Van Vark 1972, 28.<br />

bovenrand <strong>van</strong> <strong>de</strong> oogkassen (orbitae).385<br />

Behalve <strong>de</strong> processus mastoï<strong>de</strong>us scoren <strong>de</strong>ze kenmerken<br />

+1 en zijn dus mannelijk. De processus<br />

mastoï<strong>de</strong>us, alleen <strong>de</strong> l<strong>in</strong>ker is bewaard gebleven,<br />

is bij <strong>de</strong>ze sche<strong>de</strong>l relatief kle<strong>in</strong> en scoort 0 (<strong>in</strong>different).<br />

Ook <strong>de</strong> meeste <strong>van</strong> <strong>de</strong> m<strong>in</strong><strong>de</strong>r geslachtsspecifieke<br />

kenmerken scoren +1, alleen <strong>de</strong><br />

bulten (tubera) op <strong>het</strong> voorhoofd en <strong>de</strong> bei<strong>de</strong><br />

wandbeen<strong>de</strong>ren scoren -1. De e<strong>in</strong>duitslag is 1,18.<br />

De sche<strong>de</strong>l is dus zon<strong>de</strong>r enige twijfel afkomstig<br />

<strong>van</strong> een man. Ook Van Vark kwam tot <strong>de</strong>ze conclusie<br />

op grond <strong>van</strong> <strong>de</strong> visuele <strong>in</strong>druk <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

sche<strong>de</strong>l en metrische gegevens.386<br />

2.2 Schatt<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>de</strong> leeftijd bij overlij<strong>de</strong>n<br />

Hoe meer <strong>in</strong>dicatoren, hoe betrouwbaar<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />

leeftijdsdiagnose. In <strong>het</strong> i<strong>de</strong>ale geval kunnen aan<br />

een compleet skelet meer<strong>de</strong>re anatomische<br />

leeftijds<strong>in</strong>dicatoren wor<strong>de</strong>n waargenomen. Nu<br />

moeten we <strong>het</strong> doen op basis <strong>van</strong> een sche<strong>de</strong>l<br />

en een bovenkaak, waar<strong>in</strong> nog slechts drie elementen<br />

bewaard zijn gebleven. Vanwege <strong>de</strong> bewar<strong>in</strong>gstoestand<br />

<strong>van</strong> met name <strong>de</strong> gebitselementen<br />

en <strong>de</strong> onnauwkeurigheid <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

Afb. 3 On<strong>de</strong>raanzicht <strong>van</strong> <strong>de</strong> bovenkaak met enkele gebitselementen.<br />

leeftijdsbepal<strong>in</strong>g aan <strong>de</strong> hand <strong>van</strong> <strong>de</strong> vergroei<strong>in</strong>g<br />

<strong>van</strong> <strong>de</strong> sche<strong>de</strong>lna<strong>de</strong>n, is slechts een zeer globale<br />

schatt<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>de</strong> overlij<strong>de</strong>nsleeftijd mogelijk.<br />

De bewaard gebleven gebitselementen (afb.3)<br />

zijn <strong>de</strong> rechter twee<strong>de</strong> premolaar of valse kies<br />

(P2) en <strong>de</strong> eerste en <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> ware kiezen, <strong>de</strong><br />

molaren (M1 en M2). Alle elementen waren<br />

doorgebroken, <strong>de</strong> verstandskiezen (M3) lijken<br />

congenitaal afwezig te zijn. Van Vark heeft <strong>in</strong><strong>de</strong>rtijd<br />

röntgenfoto’s <strong>van</strong> <strong>het</strong> gebit laten maken en<br />

hieruit bleek dat <strong>de</strong> verstandskies rechtson<strong>de</strong>r<br />

niet was aangelegd.<br />

Het occlusale slijtagepatroon weerspiegelt <strong>het</strong><br />

gebruik <strong>van</strong> <strong>de</strong> kiezen door <strong>de</strong> jaren heen en correleert<br />

daardoor niet alleen met <strong>het</strong> door <strong>de</strong> jaren<br />

heen gevolg<strong>de</strong> dieet, maar ook met <strong>de</strong> kalen<strong>de</strong>rleeftijd.<br />

De mate <strong>van</strong> slijtage (attritie) <strong>van</strong><br />

<strong>het</strong> kauwoppervlak <strong>van</strong> <strong>de</strong> nog aanwezige gebitselementen<br />

wijst op een leeftijd <strong>van</strong> rond <strong>de</strong><br />

35 jaar.<br />

Op basis <strong>van</strong> <strong>de</strong> mate <strong>van</strong> sluit<strong>in</strong>g <strong>van</strong> <strong>de</strong> sche<strong>de</strong>lna<strong>de</strong>n<br />

kan wor<strong>de</strong>n gezegd dat <strong>de</strong> man ongeveer<br />

55 jaar is gewor<strong>de</strong>n, plus of m<strong>in</strong> 5 jaar. De<br />

geschatte overlij<strong>de</strong>nsleeftijd op grond <strong>van</strong> <strong>de</strong><br />

slijtage <strong>van</strong> <strong>de</strong> gebitselementen valt dus jonger<br />

uit. We weten echter niet of alle tegenoverlig-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!