Archeologisch onderzoek in de omgeving van het prehistorische

9 Conclusie en discussie
9.1 Inleiding
Het doel van dit archeologische project in de
omgeving van de Rijckholtse vuursteenmijn is
tweeledig. Ten eerste gaat het om een waardebepaling
van het gebied in de omgeving van de
vuursteenmijn. De waardestelling vormt het uitgangspunt
om na te gaan of de omgeving (of
een gedeelte daarvan) in aanmerking komt om
in samenhang met het mijnveld als een ensemble
beschermd te worden. Het tweede doel is
om methoden en technieken te ontwikkelen op
grond waarvan uitspraken gedaan kunnen worden
over de activiteiten die in de omgeving van
het mijncomplex zijn uitgevoerd. Beide doelstellingen
zijn nog niet gerealiseerd omdat pas twee
van de vijf geplande campagnes zijn uitgevoerd.
In deze conclusie en discussie wordt ingegaan op
de gebruikte onderzoeksmethoden en resultaten,
op de ouderdom van de vondsten en tot
slot op de uitgevoerde activiteiten.
9.2 Onderzoeksmethoden en resultaten
Bij het veldonderzoek in 2008 en 2009 zijn vier
methoden toegepast om de ondergrond en de
archeologische verschijnselen te karteren en te
waarderen. Het betreft fysisch-geografische boringen,
archeologische boringen, geofysisch onderzoek
en een kartering van vondsten aan het
oppervlak. De nadruk van het onderzoek lag op
De Kaap, een landtong ten zuiden van de vuursteenmijn.
Maar er is ook onderzoek uitgevoerd
ten westen van de mijn, op het Rijckholderveld
(perceel 731G) en ten noorden op de percelen
068G en 069G.
Op De Kaap zijn in een zuid-noordelijk verlopende
transect alle vier genoemde methoden toegepast.
Het fysisch-geografische onderzoek door middel
van boorraai A en boringen op de percelen
009G, 139G en 140G laat zien dat delen van de
bodem aan de westzijde van De Kaap door ero-
sie zijn aangetast. De randen van deze zone zijn
door het aanwezige reliëf altijd al kwetsbaar geweest
voor erosie. De erosie is in gang gezet en
is versterkt door ontginningen en het gebruik
van het gebied voor agrarische doeleinden. Dit
heeft ertoe geleid dat de brikgrond in verschillende
mate is verstoord. Op de plateauranden
tot in de C-horizont, op de vlakkere delen van De
Kaap (bijvoorbeeld perceel 17G), is de erosie geringer
en zijn de Bt-horizont en soms ook nog de
E-horizont bewaard gebleven. Hier is het vooral
de bodembewerking die de oorspronkelijke bodem
heeft aangetast. Uit historisch geografisch
onderzoek blijkt dat het gehele gebied van De
Kaap in het verleden is ontgonnen en op enig
moment is gebruikt voor de landbouw. Op grond
daarvan mogen we aannemen dat de bovenkant
van de brikgrond overal is verstoord.
Op afbeelding 148 zijn de profieltypes per boring
aangegeven. Hierbij is onderscheid gemaakt in
zes profieltypes: radebrikgrond, ooivaaggrond,
bergbrikgrond, hellinggrond in löss, hellinggrond
in grind. Ook zijn er sporen onderscheiden.
De vastgestelde profieltypen blijken in hoofdlijnen
overeen te komen met de bodemkaart (afb.
7) Uiteraard heeft het onderhavige onderzoek
door een grotere dichtheid aan boringen een
meer gedetailleerd beeld opgeleverd. Radebrikgronden
zijn vooral op het centrale deel van De
Kaap aangetroffen. Meer naar de randen is sprake
van bergbrikgronden. Op een aantal plaatsen
is geen Bt-horizont meer aangetroffen en is
sprake van hellinggronden. Er is een onderscheid
gemaakt tussen hellingronden in löss en die in
grind. Hellingronden in löss komen vooral voor
in de noordwesthoek van perceel 009G. Grind
direct onder de bouwvoor is vooral aan de zuidzijde
van De Kaap aangetroffen. Op veel plaatsen
is dit grind afgedekt door colluvium. Colluvium
op een gedeeltelijk intact profiel is
gekarteerd langs de Maarlanderweg en plaatselijk
langs de Schone Grub. Colluvium op een
sterk geërodeerd bodemprofiel is aangetroffen
aan de uiterste randen van het plateau. De erosie
komt overeen met door Van den Broek gedefinieerde
hellingsteilteklassen.206 De conclusie
kan luiden dat over het geheel genomen de zwa-
²⁰⁶ Van den Broek 1966.
229
—