Download deel 1 - Textualscholarship.nl

197
Pietersz van Twisk ontwikkeld hadden om de lengte op zee te bepalen.
Zelf publiceerde Stevin in 1 599 over dit probleem zijn boekje Havenvinding,
dat vervolgens door Hugo de Groot in het Latijn werd vertaald.195
Ook Blaeu en Reael zijn verbonden met dit milieu van `nieuwe
wetenschappers' . Blaeu zelf had in 1595-1596 op het Deense eiland Ven
bij Tycho Brahe gewerkt en was een verdienstelijk astronoom die als zodanig
door Kepler wordt genoemd. 196 Zijn contact met Willebrordus
Snellius, die ook weer zowel bij Brahe als bij Kepler had gewerkt en die
een vriend was van Stevin, noemde ik al.' s' Reael, die Snellius eveneens
gekend moet hebben, hield zich ook met natuurwetenschappen bezig.
Dat hij meer was dan een amateur blijkt uit een na zijn dood
gepubliceerde verhandeling over de magneet, een urgent probleem
vanwege de afwijking van de kompasnaald, en uit het feit dat hij in de
jaren '30 als deskundige in een commissie van de Staten-Generaal werd
benoemd ter beoordeling van een ditmaal door Galilei ontwikkelde
methode om de lengte op zee te bepalen.198
Reael, Blaeu, een van hen moet Vondel op z'n minst de tip hebben
gegeven het door Gyraldus en Keckermann geleverde stramien op de hier
besproken punten in te vullen met materiaal uit het werk van Stevin. Via
hen moet hij, al is het maar zijdelings, in aanraking zijn gekomen met
de hele conceptie van technisch-wetenschappelijke vooruitgang, die
meeklinkt in zijn argumentatie. Voordien geeft hij nooit blijk van
belangstelling voor natuurwetenschappelijke zaken en ook naderhand is
daarvan bij mijn weten in zijn werk niets of nauwelijks iets te vinden.
3.4.3. Opvattingen over handel en samenleving
Een veel belangrijker plaats dan natuurwetenschappelijke inzichten nemen
echter natuurrechtelijke opvattingen in Vondels argumentatie in.
Ook deze worden geformuleerd in oppositie tot opvattingen waarin zijn
vroegere standpunten te herkennen zijn, zoals hij die indertijd in de
Hymnus had neergelegd.
Het schip dat met de nodige moeite dan toch te water raakt, is een
`Trojaans paard' (r. 92). Ook als men Van Manders interpretatie van deze
mythe als een symbool van hoogmoedige rijkdom niet mee laat spelen,199
195 Dijksterhuis, l ste ^ Simon Stevin, ,pp.
1 3-14.
19G Keuning, i^ all e m ansz. Blaeu, , p p. 2- 6 , 14-1 S.
197' Zie hiervoor, , hfdst. f 3, p. 188. 88 Ov Over WW.
Snellius: De Waard, , `Willebrord Snellius',
p
p assim en 'Experimental De Pater,3 Physics', 9.
0 . Snellius vertaalde het werk van
> >p
Stevin rn tn hetLatijnvoogd h La t nen werd doo door de dezeaangewezena e
alss voo d over zijn kinderen (wat hijl
overigens r'g ens toen toe het et zover ve was, , weigerde) g (Dijksterhuis, ^ , Simon Stevin, ,p p. 20, , 330). 330
198' Zi e. ^Van Va der Aa, , BBiografisch ao ra sc w woordenboek, o enb0
, dl. 6, , s.v. Reae ` 1' p. p 37. 3 De verhandeling
v
^
over de magneet g werd r in 1651 61SP
posthuum te Amsterdam rgepubliceerd onder de titel:
Laur. au Reael , Observatien taen oOndervindinge
g n aen de magneetsteen, g , en de Magnetische g
kracht ctdrAre. der Aerde
Van Man , er i^t gg e an g ^J e. p 1 06
recto. Z Zie e ook het t commentaarbbij
deze versregels g
in deel2.