Download deel 1 - Textualscholarship.nl

226
Dat zij hulp hebben geboden zou men kunnen opmaken uit Brandts
mededeling dat de regelmatige omgang met hen niet weinig bijdroeg tot
Vondels "groote voortgangk in de dichtkunst" . 298 Jaren later zal Vondel
zelf hen karakteriseren als zijn "Mecenaten", waarbij hij het oog heeft,
niet op financiële, maar op dichterlijke steun; immers, zo zegt hij:
Verscheide oordeelen schieten verscheide stralen uit, en zien de dingen van alle kanten
door en weder door, terwijl een Benig oordeel maar een' eenigen strael uitschiet,
en arm by den rijckdom van velen is: [ ... ] 299
Wat Hooft betreft is het duidelijk dat zijn voorbeeld voor Vondel een
bron van inspiratie is geweest. Misschien nog niet eens zozeer literair.
Blijken van een rhetorische know how als in Het Lof der Zee-vaert treft
men bij hem niet aan, en er is zelfs reden te veronderstellen dat hij weinig
affiniteit zal hebben gehad met een zodanig argumentele aanpak als
dit gedicht te zien geeft. 3oo Zijn kennis op dit gebied moet Vondel ergens
anders vandaan hebben. Rond iets later tijd, ongeveer 1625, meldt
Brandt dat
by zich door Daniel de Breen, een geleerdt jongeling, in de Logica of kunst van redenkavelen,
en ook in 't Grieksch [liet] onderwyzen; om meer behulpmiddelen te
hebben tot vorderinge in de kunst, daar by hoe langs hoe meer op verslingerde.301
Brandts dateringen zijn niet altijd even precies en men kan zich afvragen
of die lessen, in ieder geval wat de logica betreft, niet al enige jaren
eerder plaatsgevonden zullen hebben.
Voor de neostoïsche opvattingen over deugd en gezag echter zal het
voorbeeld van Hooft zeker een belangrijke rol hebben gespeeld. Dat
geldt trouwens niet minder voor Reael, die bovendien beter dan Hooft in
staat zal zijn geweest hulp te bieden zowel op het gebied van de humanistische
zeevaartfilologie, als op dat van de eigentijdse zeevaartkunde.302
298 Brandt, d Het et leven van Vondel, p. 12. Zie e oo ook h hiervoor, ervoo hfdst. d 1 41.
299n I de opdracht p aan Huygens Yg van zijn l proza-vertaling P g van de werken van Vergilius g uit
1646 (WB-editie, dl. 6, , p. p 44 . Weliswaar W spreekt P hij hier over "overle gh van taeon lkdien"
g in een situatie dat "men bezigh b g is met onze tael te bouwen", maar de d
aan aangehaalde g woorden lijken me evenzogoed g op P meer inhoudelijk inhoudelij beraad te duiden, als
al niet in het woord "taelkondi g" is geïncludeerd.
g
30o Hierover: Spies, P^ S es 'Het epos P in de 1 7de eeuw in Nederla Nederland', d P S7 578-583 8 S 83
.
301 Brandt, , Het leven even van Vondel, o d e, l P 1 9.
302 ScheltemaRedevoerin over g de verdiensten en lotgevallen g van Laurens Reael', p. 6
103. 3 Zie ook hiervoor, hfdst. 3, ,pp. 188 88 en noot 1 73 ^ en Pp. 1 97. In de ppoëzie
o eva van Reael
in: Minne-plicht e ende esKu yyshe t -Kam 1626 6 en Verscheyde r yde Nederduytsche
Ne du tsche y Gedichten Ge
1 61• S , zie: Scheltema, tea P 6 S, 11 8-124 heb bik niets t gevonden g dat op een literair e of rheto-
ri sch `mecenaat' a ou zou kunnen u wijzen. w l e. Wel W is er een bericht b dat Vondel d "stoutmoedige
beelden" ontleend zou hebben aan een verlorene ggane elegie g van Reael "over de
ramen P van het vaderland" (Scheltema, ,pp. 80-81 . Ook schijnt schijntReael een 'epos' P
geschreven eschreven te hebben of daar althans mee bezig g te zijn ggeweest (Michels, ^ `Een epos P van
Reael'. pg 153-154),wat toch van een wat hoger literaire ambitie getuigt, g g , dan spreekt P uit
deedichtjes g l die van hem zijn zijnovergebleven. g