Download deel 1 - Textualscholarship.nl

40
dicht opneemt, zoals over het voedsel (r. 182-183), over de rechtspraak
en straffen (r. 191-193), en over de verdeling van de bemanning in
`wachten' of `kwartieren' (r. 195-197) zijn met de voc-voorschriften in
overeenstemming.'s
Nog afgezien van alle mythologische en literaire opschik waar ze weinig
boodschap aan zullen hebben gehad, kan Het Lof der Zee-vaert de
schippers en stuurlui op de Europavaart nauwelijks aangesproken hebben.
Daarentegen was in de kringen van voC-bestuurders de vraag naar het
moreel acceptabele gedrag in de koophandel juist in de jaren 1620-1623
politiek gezien een `hot question' . Een centrale figuur was daarbij de in
1619 afgetreden gouverneur-generaal van Oost-Indië, Laurens Reael, die
begin 1620 in de Republiek was teruggekeerd 16 en aan wie Vondel zijn
gedicht opdraagt.
1.3. "Het Lof der Zee-vaert" op een keerpunt van Vondels leven
1.3.1. De doopsgezinde Vondel
Het Lof der Zee-vaert is het eerste werk van langere adem waarmee Vondel
sinds 1620 naar buiten treedt." Rond 1620 leed hij, naar het zeggen
van zijn biograaf Geeraardt Brandt, aan
een langduurige quynende ziekte, die hem zeer verzwakte, zyne geesten afmatte, en
om de doodt deede wenschen.18
In oktober van dat jaar trad hij af als diaken van de gemeente der Waterlandse
doopsgezinden, omdat hij, zoals een Memoriaal van deze gemeente
vermeldt,
claechde 1ac d van groote goot g el eetets gn h Y Ysyner e mel ac n oleu se h i'ts l haluen, e , langer g e te t de dienen, ,
19
Nog in 1621 schreef hij in het Gebedt, Uytgestort tot Godt, over mijn
geduerige quijnende Sieckte:
[ ... ] jaren Bach ick enden;
Maer noyt myn swarigheen, en daeg'lijcksche ellenden.
1S Z ie. WWitsen, ts Aeloude eou de en hedendae s che Schee s-b o uw p. 416; De Hullu `Voedin '
p . 116 — 117 120-121; 120 121 De e Hullu 'Handhaving der orde en tucht' to .100-1 05
10 9;
De
Hullu 'Matrozen at een soldaten' S S — 5 6.
Breen 'Laurens Read'kol. 1123. 3
17 Het lange g ^gedicht op P het huwelijk 1 van n Maria T ass el chade s Visscher, , De salie salig Toortsen
i^B-e > dl. 2, ,p.46463-479) 3 79 moet van na Het L o der Zee-vaert e zijn, zijn omdat in dit
1cats t e ggedicht ed c nog g van a haar en haar zuster Anna a wordt wo gezegd g gdat zij zij "hebben toegewijt g l
haer aet kuysheyd Y YPhoebus b suster (r. 4473). 73 Het et huwelijk l va vanMa Maria Tesselscha e met Allert
C omacwd b 1 h werd ingetekend eg
p
p. 37, noot 1).
1 november 1623 3 Wor p^ Een en o n was r eerl y e c v vrouw, ouw ,
18 Brandt Het leven van Vondel ,p . 11.
19 Ku hl re Geschiedenis sch as van an de doopsgezindenin z Nederland, Ne e d 1.2 le helft, P S noot 1.