Download deel 1 - Textualscholarship.nl

222
volgende regels blijkt het zelfs met het oog daarop te zijn, dat Huygens
Hooft aanspreekt:
Wat can v hinderen 't vreedsamighe begheeren
Des Britschen Israels tot Hollandts baet te keeren,
Tot Hollandts vrienden vré, tot Hollandts haters trots?283
De `Britse Israel' is koning James I.
Huygens verwacht blijkbaar dat Hooft zijn invloed zal aanwenden ter
verbetering van de in die jaren grondig verstoorde relatie met Engeland.
Dat is de Hooft van wie ook Vondel in Het Lof der Zee-vaert zegt dat
hij "met veersen streelt de buyen" (r. 462). De toespeling op de door
Huygens en Hooft gewisselde gedichten, inclusief de uit Heinsius' koker
komende neoplatonische opvatting van literatuur, lijkt me evident.
Alleen wordt nu Hoofts poëtisch-maatschappelijke invloed genoemd in
verband met de weelde-zucht van de Amsterdamse kooplui, iets wat
trouwens met de Engelse kwestie ten nauwste samenhing. 284
Met dat laatste zijn we dan terug bij de rede van de Vecht in Hoofts
Geeraerdt van Velsen. Vondels karakterisering van Amsterdam als
De marckt van Christenrijck, daer Weelde in haren zetel,
En trotsgewelfde Beurs ten sterren vaert vermetel. (r. 465-466)
herinnert aan de daar gegeven waarschuwing:
[ ... ] nerghens is soo veyl
Den onverwachter val, als op de toppen steyl;
Ghelijck ick sie, uyt wenst tot weelde, te ghemoedt
Al wat verbasterings der ouwde zeeden goedt; (r. 1718-1723)2"
Meer dan wat snelle allusies is het allemaal niet. We zitten tenslotte in
de `petoratio', de argumentatie is afgesloten, de literair-narratieve afronding
heeft de boventoon. 286 Op de Geldersche kade, waar Anna en Maria
Tesselschade nog wonen in het huis van hun overleden vader,^ 87 is het
een en al muzische harmonie. Alleen als men bedenkt wie daar aanwezig
zullen zijn geweest bij de voorlezing van Het Lof der Zee-vaert, klinkt de
politieke implicatie van een en ander mee: Hooft bijvoorbeeld, en vooral
Laurens Reael.
Het beeld van stormen en woelige baren voor de menselijke hartstochten,
dat in de zojuist behandelde thematiek geïmpliceerd is, was sinds de
283 R. 98-111, 9 - 1 in: Huygens, Yg Gedic Gedichten, dl. d 1, ,ppp
p. 259-261; het citaat o . 261.
284 Zte voor zowel de neoplatonische achter grond van Huygens' en Hoofts dichtwisselin g ,
als voor de politieke p context waarbinnen innen deze gedichten g men moeten wor en d begrepen, mijn l
artikel artp
Arion-Am p Yg hion n Hooft tn . de Huygens stormen n va van 1621-1622', en104-106, . 104-106
111 1 2. 0p de politieke p achtergronden kom ik in het volgende hoofdstuk nog g terug. g
285 Zie hiervoor hfdst. 2 ,pp.
138.
286 Zie hiervoor r hfdst. dst 3, p. p 1 54-1
5 S en 1 71.
287 Worp Een onwaerdeerlycke y vrouw, , p. p xv en xIx.