Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland - website ...

Totaal 6
x 1000
Basisonderwijs
mavo vbo
Havo/
vwo
Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland, CINOP, juni 2004
mbo hbo wo
Westerse
allochtonen
20 12 15 12 21 11 7
Niet-westerse
allochtonen
24 17 17 8 22 9 3
Turken 66 7 11 6 5 3 -
Marokkanen 64 13 12 5 4 2 -
Surinamers 37 22 12 5 15 7 2
Antillianen/
Arubanen
32 16 19 10 12 10 2
overige 41 12 11 9 11 11 5
(bron: Jaarboek onderwijs in cijfers 2003, CBS, 2004)
In het volgende hoofdstuk worden deelnamecijfers per leercontext gegeven. Daarbij gaat het
meestal om algemene gegevens, waarin ook laaggeschoolden zijn begrepen, maar niet
exclusief. Hoewel over de deelname van volwassenen aan leren en opleiden wel redelijk veel
informatie beschikbaar is, geldt dit niet voor de specifieke groep van laaggeschoolden.
Twee meer algemene ontwikkelingen maken het overigens ook steeds moeilijker om cijfers
per categorie te verzamelen:
• Door het loskoppelen van de vraagstructuur en de aanbodstructuur versnippert
deelname per categorie over een diversiteit aan aanbieders en zijn cijfers over de gehele
groep deelnemers vaak niet beschikbaar, maar alleen voor een enkele aanbodscategorie
(bijvoorbeeld voor de Educatieafdelingen van ROC’s) waar dan weer groepen
samengesteld kunnen zijn uit personen uit verschillende categorieën (toeleiding naar
werk, sociale cohesie).
• De ontwikkelingen in het denken over leren en opleiding leiden ertoe dat leren minder
in collectieve cursussen wordt georganiseerd en meer in individuele trajecten waarin
cursusdeelname een meer of minder belangrijke plaats inneemt en waarin ook ruimte is
voor informeel leren in individuele gesprekken en coaching. Deze ontwikkeling heeft
tot gevolg dat niet alle leren meer in termen van cursusdeelname kan worden
beschreven en dat cijfers over deelname aan cursussen moeten worden afgeleid uit de
afspraken die in een traject met een individu zijn gemaakt en vaak niet in meer
generieke kaders (aantallen deelnemers aan cursussen) worden genoteerd.
2.5.1.1 Relatie initieel onderwijs en deelname aan volwassenenonderwijs/ cursussen
Uit onderzoek naar de deelname van volwassenen aan cursussen blijkt dat niet het
opleidingsniveau, maar het onderscheid in algemeen vormend onderwijs (mavo, havo of
vwo) en beroepsonderwijs ertoe doet. De cursusparticipatie van personen met een algemeen
vormende vooropleiding (27 procent) is groter dan de participatie van personen met een
beroepsopleiding (20 procent). Dit onderscheid is op alle niveaus terug te vinden (bron:
Doets en Neuvel, 2000). Ook verschillen in arbeidssituatie weerspiegelen zich in de
deelname aan cursussen. De cursusdeelname is verhoudingsgewijs groot bij vrijwilligers (26
procent) en bij personen die werken in de eigen huishouding - huisvrouwen/mannen - (29
procent). Beide groepen bestaan overigens merendeels uit vrouwen (80 procent) wat een
belangrijke verklaring kan zijn voor deze relatief grote cursusdeelname van juist deze beide
groepen.
17