Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland - website ...

Er worden activeringstrajecten opgezet in verschillende contexten, zoals in de
ouderenzorg/thuiszorg, veiligheid/ leefomgeving, milieu, horeca en kinderopvang.
Voorbeelden hiervan zijn projecten als ‘Talent geactiveerd’, opgezet door NIZW en
‘Onbenutte kwaliteiten’, geïnitieerd door de gemeente Rotterdam.
Experimenten om langdurig werkloze bijstandsgerechtigden sociaal te activeren hebben
ertoe geleid dat meer mensen aan het werk komen en sociale uitsluiting wordt tegengegaan.
Dat blijkt onder meer uit het rapport ‘Bijstandsexperimenten: impulsen tot activering’. In dit
rapport worden de resultaten van 35 experimenten beschreven. In een activiteitenbank van
ISSA is een overzicht van bijna 170 experimenten waarbij vrijwilligerswerk wordt
aangewend t.b.v. sociale activering.
De zogenoemde wijkaanpak in het welzijnswerk (buurthuiswerk) heeft als gevolg dat
landelijk gezien er een toenemende variatie komt in vormen, doelen en middelen. Sommige
steden vatten de wijkaanpak op als ambtelijke deconcentratie. In andere steden wordt de
wijkaanpak als een fysiek (herstructurerings)proces of als bewonersactivering gezien. Over
de gehele linie geldt dat het niveau van de inbreng van professionele werkers (opbouwwerk,
sociaal-cultureel werk et cetera) de wijkaanpak nieuwe impulsen geeft. Dit is gebleken uit
onderzoek naar bewonersondersteuning (Bron: Van Hooijdonk e.a., 2002) en de trendstudie
naar sociaal-cultureel werk en opbouwwerk in Rotterdam (bron: Veldboer e.a. 2002).
Gesubsidieerd aanbod dat niet valt in de categorie van de volwasseneneducatie wordt in het
landelijke overheidsbeleid gedefinieerd als welzijnsbeleid. In Nederland wordt op landelijk
niveau en mede daardoor vaak ook op gemeentelijk niveau, volgens de vereniging van
Volksuniversiteiten, de betekenis van deze niet-formele volwasseneneducatie ten behoeve
van maatschappelijke participatie, dat door dit type particulieren instellingen wordt
aangeboden, onvoldoende erkent. Het aanbod van deze instellingen is in deze studie
overigens onder de context van persoonlijke ontwikkeling geplaatst. De bijdrage aan
maatschappelijke participatie is dan ook niet onweersproken. Gemeenten verschillen in hun
beleidskeuze om aan deze instellingen, c.q. ten behoeve van dit aanbod, subsidie te verlenen.
Dit leidt volgens de vereniging tot merkwaardige verschillen in uitvoering en financiering.
3.3.2.1 Overzicht van acties
Binnen de reguliere educatie worden programma’s NT2, vavo en beroepsoriëntatie en –
schakeling aangeboden. De uitvoering van de educatie ligt in handen van de gemeenten. Het
jaarlijkse educatiebudget (€ 205 miljoen) wordt verdeeld over de gemeenten, die op grond
van de binnen de gemeente bestaande behoefte cursussen inkopen bij de ROC’s. Er worden
tekortkomingen geconstateerd in de uitvoering van de educatie die te maken hebben met de
manier waarop de gemeente invulling geeft aan haar regierol en het functioneren van de
intergemeentelijke samenwerking. Om hier verbetering in te brengen zijn afspraken met de
VNG gemaakt, die zijn vastgelegd in een gezamenlijke intentieverklaring. Hierin zijn
intenties, afspraken en acties opgenomen die passen binnen en recht doen aan de
verantwoordelijkheid van de betrokken partijen. De intentieverklaring wordt in 2002 nader
uitgewerkt.
Het aandeel van alfabetiseringscursussen voor autochtone Nederlanders in de
volwasseneneducatie (onderdeel van NT1) is onder druk komen te staan als gevolg van de
intensieve aandacht voor taalonderwijs aan etnische minderheden (NT2). Gemeenten die de
‘Rijksmiddelen Educatie’ ontvangen, geven onvoldoende prioriteit aan de alfabetisering van
autochtonen, terwijl zij nog altijd een grote groep vormen (250 000 volledig analfabeten).
Daarom wordt in mei 2002 een Campagne Alfabetisering gestart en wordt tegelijkertijd de
uitwerking van een meerjarenplan ter hand genomen.
Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland, CINOP, juni 2004
65