Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland - website ...

Zowel vanuit het perspectief van massa-communicatie als vanuit het perspectief van het
vergroten van ICT- en communicatievaardigheden zijn initiatieven opgestart om leren op alle
leeftijden mogelijk te maken, onafhankelijk van arbeidspositie.
De organisatie van de ‘Week van het leren’ is een poging om op lokaal niveau mensen attent
te maken op de vele mogelijkheden tot leren in hun directe omgeving. Tevens is de week
bedoeld om de samenwerking tussen welzijnsinstellingen, instellingen voor
volwasseneneducatie en de formele onderwijsinstellingen te versterken. Door deze
samenwerking kan leren dicht bij de mensen worden gebracht, hetgeen een belangrijk
element van de aanpak moet zijn. Als voorbeelden hiervan kunnen worden genoemd: de
digitale trapveldjes en de ‘binnenloper’, een ‘buurtwinkel’ waarin leerlingen van een ROC
buurtbewoners leren omgaan met de PC. In meer brede zin wordt geïnvesteerd in
experimenten om burgers toegang te geven tot nieuwe technologieën. Een voorbeeld is de
‘Kenniswijk’ in de regio Eindhoven. In het recente kabinetsstandpunt ‘Sociale kwaliteit en
ICT’ is besloten om vier ‘Digitale Broedplaatsen’ op te richten. Deze ‘broedplaatsen’ moeten
initiatieven stimuleren die een versterkend effect hebben op onder andere de betrokkenheid
tussen burgers, de zorg voor elkaar en de omgeving, het leren en de arbeidsintegratie. Tevens
is voorzien in de oprichting van een landelijk kennisnetwerk sociale kwaliteit en ict.
Vrijwilligers leveren een bijdrage aan het leren omgaan met ict aan ouderen in het kader van
‘Seniorweb’. Aan deze, mede door VWS ondersteunde organisatie zijn bijna 1000 (oudere)
vrijwilligers verbonden die internetcursussen geven.
De ontwikkelingen rond het opzetten van een educatief TV-net (E-TV) met een specifieke
lokale insteek voor met name laagopgeleiden kunnen ook een belangrijke bijdrage leveren
aan de sociale cohesie. In de vier grote steden wordt inmiddels gewerkt met E-TV.
Momenteel wordt het project uitgerold naar andere steden. Vanuit SZW wordt
geëxperimenteerd met digitale scholing van werkzoekenden. De activiteiten van de Stichting
Nedwerk worden uitgebouwd tot een permanente voorziening om computers, begeleiding en
online-arbeidsmarktgerichte cursussen beschikbaar te stellen aan werkzoekenden. Doel is
activering en het tegengaan van sociale uitsluiting. Voorts is een pilot Digitale Vakschool
van start gegaan voor vakopleidingen op ict-gebied op midden- en lager niveau.
3.4 Leren in de context van persoonlijke ontwikkeling
3.4.1 Betrokkenen
Beleidsbetrokkenen bij het leren in de context van persoonlijke ontwikkeling zijn deels te
vinden bij gemeentelijke overheden (bijvoorbeeld: gemeentelijke muziekscholen), maar ook
bij koepels van volkshogescholen en volksuniversiteiten. De volksuniversiteiten zijn
aangesloten bij de BNVU (Bond van Nederlandse Volksuniversiteiten), opgericht in 1912.
De volksuniversiteiten hebben het grootste aanbod aan vreemde talenonderwijs.
(www.bnvu.nl). Daarnaast bieden ze een breed scala aan culturele en algemene
ontwikkelingscursussen, waaronder ICT-cursussen. Voor het overige wordt beleid bepaald
door de aanbieders van cursussen, variërend van particulieren die inleidingen in bijvoorbeeld
de kunstgeschiedenis verzorgen, overheidsdiensten die natuurcursussen verzorgen
(Staatsbosbeheer), verenigingen die op hun eigen thema leergangen ontwikkelen (religieus,
hobby, levensbeschouwelijk) tot commerciële instellingen die een breed pakket aan
algemene cursussen verzorgen (afstandsonderwijs, schriftelijke cursussen).
In deze context is er geen directe beleidsrelatie naar laaggeschoolden, tenzij in de
vormgeving van het aanbod, of in de financiële condities voor deelname met deze groep
expliciet rekening wordt gehouden. Dat geldt ook voor deelnamecondities van
opleidingsactiviteiten in het kader van de activiteiten van sport- en andere verenigingen en
voor algemeen vormende opleidingen die door commerciële instellingen (LOI, NTI, SRM,
Scheidegger, Computain) worden aangeboden.
70 Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland, CINOP, juni 2004