Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland - website ...

Daarmee hebben ROC's drie functies:
1. Het verzorgen van initieel beroepsonderwijs. Bij de verzorging van initieel
beroepsonderwijs hebben de ROC's vooral te maken met het landelijke bedrijfsleven,
vertegenwoordigd in de Kenniscentra Beroepsonderwijs- Bedrijfsleven (Kbb’s) en het
regionale bedrijfsleven. Deze zijn de belangrijkste partners waar het gaat om de
vormgeving van onderwijs;
2. Educatie en inburgering. Bij de educatie en de inburgering is de gemeente de
belangrijkste partner. Doelgroepen zijn tweedekansers, oudkomers en nieuwkomers;
3. Om-, bij- en nascholing van werkenden en werkzoekenden op commerciële basis. Naast
het verzorgen van initieel beroepsonderwijs en volwasseneneducatie behoort het
verzorgen van (niet-bekostigd) contractonderwijs sinds eind jaren tachtig tot de taken van
ROC's. Zij opereren daarmee op de private markt (zie contractonderwijs).
AOC’s en IPC’s
De 15 Agrarische Opleidingscentra en de 2 Innovatie- en Praktijkcentra worden bekostigd
door het Ministerie van LNV en hebben een belangrijke taak in het verzorgen van alle
mogelijke (postinitiële) opleidingen voor voedsel en groen.
Volgens de WEB zijn AOC’s instellingen waarin op het gebied van landbouw en natuurlijke
omgeving beroepsonderwijs en voorbereidend beroepsonderwijs wordt verzorgd. Een
belangrijke taak voor de IPC’s is het in opdracht van AOC’s verzorgen van het praktijkleren.
Hierbij gaat het vooral om onderdelen die vanwege de schaal waarop de betreffende
activiteiten verricht moeten worden, de vereiste deskundigheid of de benodigde outillage
doelmatiger op centraal niveau kunnen plaatsvinden; verder betreft het ook het verzorgen
van activiteiten die risico’s meebrengen voor de bedrijfsvoering van het bedrijf of de
organisatie waar de beroepspraktijkvorming plaatsvindt. De AOC’s en IPC’s verzorgen
tevens contractonderwijs.
Niet-bekostigde aanbieders
De scholingsmarkt voor werkenden is vanuit het gegeven dat werkenden en werkgevers
primair zelf verantwoordelijk zijn redelijk autonoom georganiseerd. Bedrijven en individuele
werkenden zijn in principe vrij om scholing in te kopen bij die aanbieder die het beste
aansluit bij hun vraag. Het grootste deel blijkt, afgaande op de resultaten van de Monitor
Postinitieel, te worden ingekocht bij commerciële aanbieders en branche- en
bedrijfsopleidingen (samen 68 procent van het marktaandeel).
Commerciële instellingen
De markt van particuliere aanbieders van scholing is een onoverzichtelijke markt.
Schattingen lopen uiteen van 191 tot 1500 aanbieders (Kools e.a., 2000). Uit onderzoek van
de vereniging Paepon (Platform van Aangewezen/Erkende Particuliere
Onderwijsinstellingen) blijkt dat particuliere aanbieders actief zijn op het gebied van erkende
en aangewezen opleidingen, beroeps- en functiegerichte opleidingen en initieel onderwijs.
De sectoren waarin de meeste particuliere aanbieders opereren zijn: management,
communicatie, financieel administratief en erkend initieel onderwijs.
Contractactiviteiten van bekostigde aanbieders
Naast initieel onderwijs verzorgen de bekostigde instellingen – ROC’s, HBO-instellingen en
Universiteiten – contractonderwijs. Een contractactiviteit is hierbij een verzamelnaam voor
alle activiteiten, die door een bekostigde instelling worden uitgevoerd buiten de reguliere,
door de overheid bekostigde, wettelijke onderwijstaak. Dit is toegestaan met inzet van de aan
de onderwijsinstelling toebehorende middelen en faciliteiten, maar onder de strikte
voorwaarde dat deze integraal marktconform wordt doorbelast, dat deze inzet niet leidt tot
concurrentievervalsend gedrag, dat er geen overheidsmiddelen worden overgeheveld, dat de
primaire taak van de instelling de overhand houdt en dat de continuïteit van de instelling niet
in gevaar komt. Op verschillende niveaus zijn daarbij waarborgen geïntroduceerd.
54 Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland, CINOP, juni 2004