Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland - website ...

2.6 Belemmeringen
Bereikbaarheid (geografisch en fysiek)
In het algemeen geldt dat de geografische bereikbaarheid van scholingsinstellingen in een
klein land als Nederland geen noemenswaardige belemmerende factor lijkt te zijn voor
deelname. Andere factoren zijn meer van belang zoals fysieke belemmeringen, een gebrek
aan aanpassingen voor gehandicapten of een gebrek aan mogelijkheden voor kinderopvang.
(In)flexibiliteit van het aanbod
Wat de flexibiliteit van het scholingsaanbod betreft speelt volgens de SER (2002) de
Stuurgroep Impuls Beroepsonderwijs en Scholing een belangrijke rol. De ambities van de
Stuurgroep zijn gericht op versterking van het beroepsonderwijs over de volle breedte, zowel
in zijn inhoud als in zijn aangeboden verschijningsvorm. Het onderwijs moet dichter tegen
de beroepspraktijk aan, met moderne, specifiek op het beroepsonderwijs gerichte
pedagogische en didactische werkvormen en in staat zijn individueel maatwerk te bieden.
Maatwerk impliceert dat EVC en assessmenttechnieken op brede schaal, liefst op basis van
een uniforme en transparante beoordelingssystematiek, op de scholingsmarkt worden
geïntroduceerd.
Overigens merkt de SER op dat de ROC’s zich in het kader van de WEB dienen te
ontwikkelen als centra voor leren in brede zin, maar dat dit nog maar mondjesmaat tot stand
is gebracht.
De inzet van ICT biedt mogelijkheden om het aanbod van scholing te flexibiliseren. ICT
maakt meer maatwerk mogelijk. ICT maakt leren minder tijd- en plaatsgebonden. Zo kunnen
leertrajecten beter geïntegreerd worden in het arbeidsproces, hetgeen een positieve bijdrage
kan leveren aan de toegankelijkheid van scholing.
Gelderblom en De Koning (2000) plaatsen wel enkele kanttekeningen bij de mogelijkheden
van ICT. Zo merken zij op dat de verwachting dat scholing op deze wijze veel goedkoper
wordt vooralsnog maar ten dele opgaat, omdat de toepassing hoge ontwikkelkosten en de
nodige investeringen in infrastructuur vraagt. Verder geven bedrijven aan, dat de lagere
drempel tot scholing via ICT in veel mindere mate opgaat voor lager opgeleiden en ouderen.
Volgens Gelderblom en De Koning kan, uitgaande van de tussentijdse uitkomsten van drie
studies die de Stichting Arbeidsmarktbeleid op het terrein van scholing en ICT verricht,
scholing van dergelijke groepen via ICT wel degelijk een succes zijn, mits in de vormgeving
voldoende rekening gehouden wordt met de aard van deze groep.
Onvolkomenheden in het huidige scholingsaanbod voor laagopgeleiden
Deelnemers volgen die cursussen die aangeboden worden op de tijdstippen die voor hen het
meest geschikt zijn. Zo worden in de praktijk werkende deelnemers, die weinig tijd hebben
om te leren, in sociale redzaamheidstrajecten geplaatst, terwijl ze veel meer gebaat zouden
zijn bij trajecten die hun positie op de arbeidsmarkt verbeteren. De op de arbeidsmarkt
gerichte trajecten worden op hun beurt vaak aangeboden aan deelnemers die (bijna) de hele
week de tijd hebben om onderwijs te volgen oftewel aan de werkloze beroepsbevolking en
de niet-beroepsbevolking, terwijl deze groepen meer baat hebben bij cursussen in sociale
redzaamheid. (Doets en Visser, 2002).
De toegankelijkheid van bedrijfsopleidingen is niet voor alle werknemers even groot. Met
name ouderen, vrouwen (vooral vrouwen met jonge kinderen), allochtonen, deeltijdwerkers,
lager opgeleiden en werknemers bij kleinere bedrijven nemen minder vaak deel aan
bedrijfsopleidingen. In Nederland lijken de genoemde risicogroepen hun achterstanden
echter iets in te lopen.
18 Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland, CINOP, juni 2004