Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland - website ...

Met de introductie van de Individuele Leerrekening wordt een nieuw accent gelegd: “CAOafspraken
gaan tot nu toe vooral over het scheppen van voorzieningen op sectorniveau. De
FNV vindt deze afspraken belangrijk en wil deze continueren en uitbreiden. Daarboven
willen de FNV-bonden nieuwe accenten leggen: De werknemer moet rechten en
mogelijkheden krijgen als individu. Als iemand die zelf verantwoordelijkheden heeft en die
ook kan nemen” (FNV, 2001).
In de praktijk blijft overigens het aantal COA’s met afspraken over persoonlijke
opleidingsbudgetten tot op heden betrekkelijk laag, zoals blijkt uit de nieuwjaarsrapportage
van de Arbeidsinspectie over de CAO-afspraken die in 2003 zijn gemaakt (Tabel 3.9).
Tabel 3.9: CAO’s met afspraken over ontwikkelingsplannen
ontwikkelingsplannen aantal CAO’s % werknemers*
persoonlijk ontwikkelingsplan (pop) 53 30
persoonlijk opleidingsbudget 10 13
bedrijfsontwikkelingsplan (bop)
OR/PV en bop
Budget tbv bop
bedrijfsontwikkelingsplan (btop) 4 1
studiefaciliteitenregeling 60 43
Totaal** 87 66
* Percentage van het totale aantal werknemers onder de 125 onderzochte CAO’s.
** In sommige CAO’s komen meer bepalingen voor, waardoor het totaal niet gelijk is aan de som van de
onderscheiden soorten bepalingen
(bron: Arbeidsinspectie, Najaarsrapportage 2003)
In Nederland zijn ruim 100 branchegerelateerde scholingsfondsen (O&O fondsen) actief.
Werkgevers dragen van de loonsom een in de cao vastgelegd percentage af ten behoeve van
hun sectorale scholingsfonds. In CAO’s kunnen ook afspraken worden gemaakt over
scholingsverlof. Deze afspraken gelden eveneens, maar ook weer niet exclusief voor
laaggeschoolden.
Sommige grotere bedrijven organiseren voor (laaggeschoolde) migranten een aangepast
scholingsaanbod waarin jobtraining en taalonderwijs gecombineerd worden. De aanpak
blijkt motiverend en goed voor sociale en culturele integratie. Immigranten hebben na een
dergelijk traject ook gunstiger arbeidsperspectieven (Onderwijsraad, 2003).
Cursussen en trainingen
Bedrijven geven jaarlijks ruim 3 miljard uit aan opleiden (Waterreus, 2002). Dit cijfer heeft
betrekking op de directe opleidingskosten en de indirecte kosten (zoals loonkosten). De
laatste jaren is dit bedrag gestaag gestegen, waarbij ook branches waar in het verleden
minder werd geschoold, nu opleidingen aanbieden.
In Nederland worden werkgevers, afhankelijk van de sector, voor een bepaald percentage
van de brutoloonsom aangeslagen. In het O&O-fonds metaal bedraagt deze ruim 0,5 procent.
Dit fonds investeert daarvan een klein gedeelte in training van werklozen, ongeveer de helft
in het leerlingwezen en iets minder dan de helft in scholing van werknemers. De individuele
werkgever beslist hoe en voor wie hij de geboden mogelijkheden benut. Een O&O-fonds in
de bouwsector investeert behalve in scholing ook in werkgelegenheidsprojecten,
kinderopvang en arbeidsvoorwaarden.
Opleiden en leren van laaggeschoolden in Nederland, CINOP, juni 2004
36
24
10
33
23
14
43