NEM 3, oktober 2005 - Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

Noten 1 Het enige voorbeeld van empirisch onderzoek is P. A. Lansberg,
Proeve eener descriptieve methodiek van het onderwijs in de Nederlandsche
letterkunde aan de scholen voor middelbaar en voorbereidend
hooger onderwijs in Nederland, Groningen/Den Haag 1924.
2 Dat gebeurde bij de uitvoeringsbesluiten bij de wettelijke regeling
van het middelbaar onderwijs door Thorbecke (1863).
3 Deze opvatting heb ik uitgewerkt in De Vriend 1996. Ik gebruik
de informatie uit dit proefschrift, evenals uit De Vriend 1997 en
1998.
4 ‘De commissie-Van Dis sanctioneerde (..) de (traditionele) vak -
didactiek die de commissie-Van den Ent voorschreef’(De Vriend
1996, 112).
5 Het gaat om Kuhns paradigma-begrip en om de rationaliteitenopvatting
uit M. A.J. M. Mathijssen, De elite en de mythe. Een sociologische
analyse van de strijd om onderwijsverandering. Deventer
1982. Kuhn gebruikt het begrip paradigma voor het beschrijven
van revolutionaire veranderingen in de wetenschap. Mathijssen
hanteert het begrip rationaliteit om veronderstelde omslagen in
het onderwijs te kunnen beschrijven.
6 Op dat moment was de Didactische handleiding nog niet
verschenen.
7 Volgens Karel van het Reve keken vooroorlogse gymnasiasten neer
op de verplichte literatuurlijst van de hbs-ers: ‘Bij ons werd je
geacht boeken te lezen, maar als je dat niet deed moest je dat zelf
weten’ (zie K. van het Reve, Zie ook onder Mozes. Amsterdam 1988,
15).
8 Behalve in Griffioen/Damsma 1978 zijn vergelijkbare
denkbeelden te vinden in B. J. M. Schut, Literatuurdidactiek. Een
bijdrage tot de theorievorming. Bleiswijk 1984 en in Moedertaal -
didactiek. Een handleiding voor het voortgezet onderwijs. Muiderberg,
1980.
9 Dat wil zeggen: Commissie Vernieuwing Eindexamen -
programma’s Nederlandse taal- en letterkunde.
10 De domeinen zijn leesvaardigheid, mondelinge taalvaardigheid,
schrijfvaardigheid, argumentatieve vaardigheden, literatuur en
oriÎntatie op studie en beroep. Ze worden, met uitzondering van
de laatste twee, behandeld in Nederlands in de tweede fase. Een
praktische didactiek, een publicatie van de projectgroep Nederlands
v.o. Bussum, 2002.
Bibliografie Basisvorming in het onderwijs. Rapport van de Wetenschappelijke Raad
voor het Regeringsbeleid. Den Haag, 1986.
Berg, W. van den en G. W. Muller (red): Literatuur op school. Zeven
voordrachten over het literatuuronderwijs door Ronald Carter, Henk
Hillenaar, Ronald Soetaert, Gerard de Vriend, Willem Weststeijn, Petra
Wieler, Werner Wintersteiner. Amsterdam, 2000.
Bosch, J. H. van den: Pleidooi voor de moedertaal, de jeugd en de onderwijzers.
Groningen, 1893.
Braet, A. C. en T. Hendrix (red): Het CVEN-rapport: Eindverslag van
de Commissie Vernieuwing Eindexamenprogramma’s Nederlandse taal
en letterkunde v.w.o. en h.a.v.o. Den Haag, 1991.
13