NEM 3, oktober 2005 - Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

Susi Moeimam en Hein Steinhauer (2004). Nederlands-Indonesisch woordenboek. Met
medewerking van Nurhayu W. Santoso en Ewald F. Ebing. Leiden: KITLV Uitgeverij, xxvii +
1123 pp. isbn 90 6718 227 3. e 49,90.
Dit nieuwe woordenboek is de vrucht van een langlopend Nederlands-Indonesisch
samenwerkingsproject, dat in 1997 begonnen is. Van de twee samenstellers
is dr. Susi Moeimam de eerste gepromoveerde neerlandica uit
Indonesië, terwijl prof. Hein Steinhauer als Indonesianist en austronesicus
verbonden is aan de Universiteit Leiden.
Op basis van Susi Moeimams Leidse proefschrift, Van lexicologische modelvorming
naar lexicografische prakrijk: een concept voor een receptief Nederlands-
Indonesisch woordenboek (1994), is dit woordenboek nadrukkelijk afgestemd op
de productieve behoeften van Nederlandstaligen voor wie het Indonesisch een
vreemde taal is. Tegelijk echter is er in Indonesië als tegenhanger een verwant
woordenboek gepubliceerd, dat is gericht op de receptieve behoeften van
Indonesische gebruikers die zich het Nederlands eigen willen maken. Het zou
interessant zijn geweest om deze twee nieuwe vertaalwoordenboeken hier
samen te bespreken en te vergelijken, maar dat zat er jammer genoeg niet in.
Met 46.000 ingangen is het een groot woordenboek geworden. Het is mooi
uitgegeven en vormt een waardige pendant van Teeuws Indonesisch-Nederlands
woordenboek (4e druk, 1996, eveneens bij KITLV Uitgeverij), dat ik besproken
heb in Neerlandica Extra Muros 55 (1990).
Mijn oordeel, dat overwegend positief is, is gebaseerd op een systematische
steekproef, waarbij ik om de vijftig bladzijden een hele pagina geanalyseerd
heb. De kritische bevindingen van deze steekproef vat ik hier samen.
Het uitgangspunt om dit woordenboek af te stemmen op de Nederlandse
gebruiker wordt over het algemeen goed uitgevoerd. Het woordenboek is
gebaseerd op modern Nederlands en heeft het eigentijdse standaard-Indonesisch
als doeltaal. Wel merk ik op, dat op p. 49 bij amandelspijs aan de vertaling
de uitleg wordt toegevoegd dat amandelspijs gebruikt kan worden in roti kismis
(krentenbrood). Deze uitleg is echter in het Indonesisch en zal daarom voor
heel veel Nederlandse gebruikers ontoegankelijk zijn.
Aantrekkelijk is, dat er veel eigentijds Nederlands gegeven wordt, zoals
74
Besprekingen en aankondigingen