NEM 3, oktober 2005 - Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

Carl De Strycker
Een zoon van Boon
Over de poëtica van Dimitri Verhulst
Dimitri Verhulst is een van de productiefste jonge Vlaamse auteurs. Met zes
boekpublicaties in vijf jaar tijd en daarnaast een groot aantal artikelen voor het
dagblad De Morgen, komt hij aardig in de buurt van het tempo van snelschrij -
vers als Gerrit Komrij of Herman Brusselmans. Bovendien valt op dat Verhulsts
werk op redelijk veel positieve reacties kan rekenen in de Vlaamse en Nederlandse
pers. Hier en daar is er wel een afkeurend geluid te horen, maar in de
meeste gevallen worden zijn boeken zeer welwillend onthaald. Paul de Wispelaere
karakteriseert hem nu al als een ‘gereputeerde schrijver […] met belangwekkend
werk op [zijn] naam’ (2004, 299) en zelfs Ilja Leonard Pfeijffer, die
verder geen goed woord over heeft voor de Vlaamse poëzie – ‘Zij mist grandeur,
lef, lol en avontuur’ (2004, 15) – roemde Verhulst voor zijn dichtbundel Liefde,
tenzij anders vermeld: ‘Verhulst blaast branie in de taal’ (2002, 281). En niet
enkel de kritiek intra muros heeft oog voor deze jonge hond, ook de buitenlandse
uitgevers hebben hem opgemerkt. Een Deense en een Duitse vertaling
van Problemski hotel verschenen reeds in 2004, een Franse, Engelse en Italiaanse
volg(d)en dit jaar.
Die positieve aandacht voor de boeken van Verhulst leidt echter bijna nooit
tot een diepere analyse van zijn werk. Uitzonderingen daarop zijn een recensie
van Liefde, tenzij anders vermeld door Yvan De Maesschalck en het stuk van Bert
van Raemdonck in het ‘tijdschrift voor kunstkritiek’ Rekto:verso. Beide critici
leggen verbanden tussen de verschillende werken van Verhulst, maar ze blijven
daarbij toch te veel aan de oppervlakte. De opvattingen die aan de basis van
Verhulsts teksten liggen, leggen zij slechts schetsmatig of gedeeltelijk bloot.
Hier zal daarom geprobeerd worden om een beeld te geven van de poëtica van
deze Vlaamse auteur, die ook langzaamaan in het buitenland bekend wordt.
Opzet van dit onderzoek is dus, zoals Oversteegen het in Beperkingen formuleerde:
‘de beschrijving van de denkbeelden’ van Dimitri Verhulst ‘omtrent aard
en funktie van de literatuur, uitgebreid met een beschrijving van de strategieën
als deze een programmatisch karakter hebben’ (1982, 66). Het begrippenapparaat
dat voor een dergelijk onderzoek ter beschikking staat, is afkomstig van
Abrams (Abrams 1953 en 1974) en werd voor de neerlandistiek door Wiljan van
den Akker (1985) in zijn proefschrift over de poëtica van Nijhoff vruchtbaar
gemaakt. Het is een reconstructieve methode zoals Van den Akker die voorstelt,
15