NEM 3, oktober 2005 - Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

P. de Kleijn
Nederlands voor de lager, de
middelbaar en de hoger opgeleide
Kroniek van het Nederlands voor anderstaligen
Code
Code Nederlands is in de wereld van het Nederlands voor anderstaligen een
begrip geworden. Maar volgens het Voorwoord bij Code, de opvolger van Code
Nederlands, zijn samenleving en tweedetaalonderwijs intussen ‘ingrijpend’
veranderd.
Het uitgangspunt van Code is dat taal een instrument is voor interactie en
communicatie: alle oefeningen en opdrachten zijn gericht op het kunnen
uitvoeren van reële, functionele taken. Interactie en communicatie zijn niet
alleen doel maar ook middel, hetgeen betekent dat er vaak in tweetallen of in
groepsverband gewerkt moet worden en dat de cursisten met elkaar moeten
praten, overleggen, resultaten vergelijken en uitwisselen. Code is met andere
woorden een taakgerichte leergang waarbij taak betekent ‘een reeks van
communicatieve handelingen waarbij een of meerdere taalgebruikers betrokken
zijn en die gericht is op het bereiken van een bepaald doel’ (Kuiken, 1996).
Voor het uitvoeren van die taak zijn verschillende media nodig: het computerprogramma
(inclusief het audio- en videomateriaal), internet, maar ook het
boek. Daarbij is gestreefd naar flexibiliteit. Taken uitvoeren moet iedereen, maar
ander materiaalaanbod (oefeningen gericht op het kunnen uitvoeren van een
taak, op het verwerven van grammatica en routines, op het inslijpen van
vaardigheden) kan, al of niet in overleg met de docent, worden overgeslagen
omdat het bijvoorbeeld te gemakkelijk is of al bekend. Deze mogelijkheid impliceert
dat er in Code, behalve voor groepswerk, ook ruimte is voor het individueel,
zelfstandig werken. Met het oog op deze laatste mogelijkheid wordt de
instructietaal zo eenvoudig en duidelijk mogelijk gehouden, zodat deze ook
zonder de hulp van de docent begrepen kan worden.
De doelgroep van Code is die van Code Nederlands: de hoger opgeleide. Hij of
zij bereikt na 90 uur in de klas en 90 uur zelfstudie niveau A2 van het
Common European Framework-CEF (Code 1). Voor Code 2 is de studielast
ongeveer 340 tot 300 uur – ook weer voor de helft gestuurd en voor de helft
zelfstudie – en het eindniveau B1. Code 3 – en dus de leergang in zijn geheel –
voert naar B2/C1, een niveau waarop het succesvol afleggen van het
NT2-Staatsexamen, programma II, mogelijk moet zijn. In wat volgt gaat
het hoofdzakelijk over Code 1.
41