NEM 3, oktober 2005 - Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

ideofonen. Het woord is in het woordenboek als ‘mam’ma’ opgenomen, en
slechts met de vermelding dat het een ideofoon is, waardoor de niet-ingewijde
over het feitelijk gebruik in het duister blijft tasten (ook al staat in het rijtje
achter in het boek dat dit woord gebruikt wordt in verband met grootheid).
Onder ‘Criteria voor de selectie van woorden’ staat onder meer dat er enkele
gangbare odo’s (spreekwoorden en gezegden) zijn opgenomen, ‘omdat de
betekenis van een odo, net als bij een spreekwoord, niet te halen is uit de
letterlijke betekenis.’ Voor een eerste kennismaking is deze lijst van odo’s
natuurlijk mooi meegenomen (al is, in tegenstelling tot wat het achterplat
meldt, enige kennis van odo’s m.i. niet nodig om een gesprek te kunnen
volgen). Jammer dat er wat onnauwkeurigheden in voorkomen (zoals
overigens ook elders in het boek, bijvoorbeeld bij de telwoorden: ‘seibitentiaseibi’
voor vijfenzeventig in plaats van zevenenzeventig). Nu eens wordt een
odo afgesloten met een punt, dan weer niet. Soms staat er en (persoonlijk of
bezittelijk voornaamwoord 3 e pers. enk.) i.p.v. e (partikel voor tijd of aspect),
bijvoorbeeld in ‘Gado miri en mara fini.’(‘Gods molen maalt langzaam maar
zeker’) en in ‘Ala dei alen en fadon gi liba, wan dei liba sa musu fadon gi alen’
(‘Voor wat hoort wat’). Op een andere plek staat eerst sapotia en op de volgende
regel meteen sapotiya. Ik ben niet de enige persoon in Suriname die sapatia
(een vrucht) zegt. In de biologische lijst van de Woordenlijst (Volkslectuur)
staat ook sapatia. Ten slotte komt een enkel in een odo voorkomend woord
(o.a. gasu en kityari) niet voor in het woordenboek. De betekenis is mij
onbekend.
Voor de uitspraak van de ‘a’ aan het eind van Srananwoorden moet de
doelgroep de volgende aanwijzing in dit boek maar verwaarlozen. ‘Als de “a”
aan het eind van een woord staat of voor de “r” dan wordt hij uitgesproken als
een lange “a”,(…) [afadraa, banaa]’. Waar mijn raad op neerkomt is dat men op
de markt bijvoorbeeld niet moet vragen om wan bos’ banaa, maar om wan bos’
baana (een tros bananen). De ‘a’ aan het eind van Srananwoorden klinkt
gewoonlijk kort en niet lang, zoals het woordenboek aangeeft.
Maar daar staat tegenover dat de paragraaf over de ‘Uitspraak van de
woorden in een zin’ bijzonder verdienstelijk genoemd mag worden, een echte
eye-opener voor degenen die (pas) Sranan leren. In deze paragraaf wordt
namelijk een ze ker inzicht gegeven in de wijze waarop de inkortingen van
woorden in zinnen, bij het spreken totstandkomen, met mooie illustraties van
de gesproken zin.
Het woordenboek mag dan zijn minpunten hebben, het is zeker de moeite
waard en niet in de laatste plaats omdat het bidirectioneel is, in feite dus twee
woordenboeken in één band. Bij Prisma-woordenboeken zagen we dit al
eerder bij het basiswoordenboek Engels, met in één band: Engels-Nederlands
en Nederlands-Engels.
De extra’s geven blijk van een zekere creativiteit en de doelgroep – volgens
de inleiding: Nederlandstaligen en Sranantongosprekers die (via het Nederlands)
hun moedertaal beter willen leren beheersen – zal met dit boek zeker
77