Eliëzer Kropveld: zijn leven - De Evangelist

De doopdienst werd druk bezocht. Ds Moolhuizen preekte over Handelingen 8: 36-38. Vervolgensbeantwoordde Eliëzer ‘zeer aangedaan’ ‘de vijf vragen uit het ,,Formulier om den Heiligen Doop tebedienen aan bejaarde personen”’. 69 Daarna ontving hij, op de knieën gezeten, de doop en werd hij‘aan dien getrouwen en genadigen Bonds-God gewijd; en bij vernieuwing heeft de HEERE getoond,dat Hij het verbond met Abraham, Zijn vrind, getrouw bevestigt van kind tot kind’, citeert hij vrij Psalm105: 5 in de berijming van 1773. 70 De dag van zijn doop werd zowel voor Eliëzer als voor degemeente in Schoonebeek een onvergetelijke dag. 71In De Bazuin stond ruim twee weken later het volgende bericht:‘Schoonebeek, 12 maart. Bij gelegenheid van den onlangs gehouden biddag voor het gewas,is alhier de Heilige Doop bediend aan iemand op twintig jarigen leeftijd, die vroeger(!) joodwas. Een half jaar had hij onderwijs in de waarheid genoten; en hoewel hij moeijelijkheden entegenwerking van zijne vrienden en broeders naar het vleesch moest ondervinden, hij heeftaan de wereld den scheidbrief gegeven en toonde een helder inzigt in de verborgenheden desgeloofs.De Heere doe, gelijk hij gesproken heeft ,,dat de volheid der heidenen inga en gansch Israëlzalig worde.”Namens den kerkenraad,H. SCHOENMAKER, pred.’ 72Eliëzer ontving geen doopnaam. Ds Moolhuizen had nog wel een Nieuwtestamentische naamvoorgesteld (Mattheüs of Nathanaël), maar Eliëzer stelde er geen prijs op. De naam Eliëzer had hijontvangen, omdat zijn vader, na een periode van ziekte wat herstelde en hij zei: ‘Ingeval het kind,hetwelk wij verwachten, een zoontje is, dan wijd ik hem uit dankbaarheid voor de herstelling aan God;dan noem ik hem Eliëzer, en zeg ik met Mozes: Ki elouhei owi begnezri wajatsileini mij cherefPargnou; d.i. :,, Want de God mijns vaders is tot mijne hulpe geweest, en heeft mij verlost van Farao’szwaard” (Exod. 18:4). 73 Helaas had zijn vader zich in het herstel vergist. Maar in andere zin had GodEliëzer wel verlost van het zwaard van de farao: God had hem genadig uit het Egypte van de zondegeleid, constateerde Eliëzer achteraf.Op weg naar het predikantschapDe eerste tijd na zijn overgang tot het christendom bleef Eliëzer nog gewoon werkzaam inSchoonebeek en zette hij er zijn handel in manufacturen en gist voort, maar er was ook een verlangenzijn krachten in te zetten ten dienste van het evangelie. Ondertussen studeerde hij onder leiding vands Schoenmakers en met een zoon van ‘vader Hinnen’ in, zoals hij schrijft, ‘Franken’s ,,Kern”’. 74 Grotebelangstelling had hij in die tijd voor vervolgde christenen in Spanje. Ds Schoenmakers riep hij op omvoor de christenen in Spanje te bidden. Met zijn predikant en andere medechristenen besprak hij zijnwens om een jongelingsvereniging op te richten. Pas veel later werd die vereniging ook werkelijkopgericht.Op zeker moment vroeg Eliëzer aan ds Schoenmakers of hij geen zendeling kon worden, wat depredikant niets leek, bovendien waren er veel bezwaren aan verbonden. Eigenlijk zinde het Eliëzerniet en daarom bad hij of de Here God hem dan een andere werkkring wilde aanwijzen.Vanzelfsprekend ervoer Eliëzer het als gebedsverhoring, toen totaal onverwacht, er een uitnodigingvan een zekere heer Eerelman uit Stadskanaal kwam, om bij hem in dienst te komen met als taak‘inteekenaren te verzamelen op Christelijke boekwerken’. 75 Deze ‘betrekking’ nam hij aan en in detwee jaar die hij bij Eerelman in dienst was verkocht hij meer dan zevenduizend ‘beslist Christelijkeboeken’. 76 Door zijn werk ontmoette Eliëzer, vanzelfsprekend, vele medechristenen, met wie hij sprakover het geloofsleven. In die twee jaar groeide het verlangen om predikant te worden. Het werd voorhem een worsteling, met name over de inwendige roeping. Totdat, na een vurig gebed, Psalm 32: 8 bij69A.w., p. 182.70A.w., p. 184.71Bijna 100 jaar later schrijft E. Karst jr.: ‘Drie jaar na de kerkinstitutie waren de kerkgangers getuige van een feit, dat zich inSchoonebeek niet weer heeft herhaald’ (Karst, a.w., p. 9).72De Bazuin X no. 13 (28 maart 1862).73Kropveld, a.w., p. 187.74A.w., p. 196. Met ‘Franken’s ,,Kern” wordt bedoeld: Aegidius Francken (1676-1743), Kern der Christelijke Leere. Dat is Dewaerheden van den hervormden godsdienst eenvoudig ter nedergestelt, en met de oeffening der waere godtsaligheydaengedrongen, waarvan de eerste druk in 1713 verscheen. Het boek werd tot in de 20 e eeuw voor het catechetisch onderwijsgebruikt en beleefde tientallen drukken, waarvan de laatste recent op de markt kwam. Het werkje kostte in 1865 fl. 1,- las ik ineen advertentie in De Bazuin (XIII, 17 november 1865).75A.w., p. 197.76A.w., p. 198.15