Eliëzer Kropveld: zijn leven - De Evangelist

Protestantse Kerk in Nederland (2003) zegt, maar voorwerp van zending. 175 Het heeft ‘het éénenodige’ nodig en daar moet ook aan Israëls adres niet over gezwegen worden, blijkt uit het boekje DeGetuigenis van den Heere Jezus omtrent zichzelf. Het blijkt ook uit een preek – ‘zendingsleerrede’genoemd, waarin hij zegt dat zowel Joden als heidenen ‘toegebracht’ moeten worden: ‘Ook Abrahamsvleeschelijke nakomelingen, die aan alle einden der aarde verspreid zijn, beginnen hoe langer hoemeer aan het lijden en sterven van den Christus te gedenken, en zich tot den Heere te bekeeren. Al isde arbeid onder hen dikwerf een ploegen op rotsen, toch is door alle eeuwen heen menige vruchtonder hen ingezameld’. 176Het zendingswerk onder Israël wordt als ‘ploegen op rotsen’ voorgesteld. Ongetwijfeld komt datmede, omdat het christendom voor Joden niet aantrekkelijk is, zoals Kropveld dat onomwonden zegtin zijn – naar mijn mening – meest verrassende traktaatje: Niet ,,het Christendom”, maar deChristus. 177 Er gaat van het christendom als zodanig geen invloed uit, maar wel van individuelechristenen. Kropveld zal daarbij ongetwijfeld aan zijn eigen bekering hebben gedacht.Toch wordt er niet slechts geploegd, maar ook gezaaid. In de zojuist aangehaalde zendingspreekgeeft hij daar een voorbeeld van: ‘En wanneer we in aanmerking nemen, dat op sommige plaatsentientallen van Joodsche kinderen geregeld door Broeders en Zusters in den weg des heils wordenonderwezen, en die kinderen op het Kerstfeest zóóveel van de geboorte des Heilands met gloed enleven weten te vertellen, en Christelijke liederen met zóóveel geestdrift aanheffen, dat de oogen vankrachtige mannen er vochtig onder worden, wat dunkt u Gel.! mogen we dan niet verwachten, dat deuitgestrooide zaadkorrels, op ’s Heeren tijd, liefelijke vrucht zullen voortbrengen?’ 178Van een zogenaamde ‘twee wegenleer’ – God gaat met Joden en christenen ieder een eigen weg –is bij Kropveld geen sprake. Alleen door Christus is er behoud. Daarom moet Christus ook aan Israëlgepredikt worden. Daarom is er ook sprake van zending onder Israël of de Joden. 179Het is overigens Israël dat Christus aan de dood heeft overgegeven. In het traktaat Kerstfeest, komtdat bijvoorbeeld naar voren, maar ook in andere publicaties, zoals ik in het vorige hoofdstuk liet zien.Ook in zijn Uit Duisternis tot Licht, dat met het oog op de zending onder Israël geschreven is, geeftKropveld uitgebreid en duidelijk aan hoe hij ten opzichte van Israël staat. Hij zegt daar, dat hij hooptdat zijn ‘broederen naar den vleesche’ de enige troost in leven en in sterven mogen leren kennen ‘enverstaan, dat ‘niet ons volkomen doen, maar alleen ’t geloof in Gods genade den vrede brengen, denzoen sluiten kan’. 180 Het zou de schrijver vreugde en stof tot danken geven, als de Here, onder zijn‘geliefde bloedverwanten en verder onder den huize Jakobs krachtdadig werkte!’ Hij roept hen daaromop om het profetische Woord te lezen. ‘Dat moogt ge toch wel doen; dat kan zelfs geen rabbijn uverbieden, want het zijn de geschriften uwer vaderen, wier zonen gij zoo gaarne u noemt, en die inden Naam van Israëls God hebben gesproken’. Het moet verschrikkelijk zijn om wel op de afkomstvan Abraham te hebben geroemd, maar de God van Abraham niet gekend te hebben.De auteur vraagt zijn Joodse lezers ‘eens ernstig na te denken, en u als in de tegenwoordigheid vaneen alziend God af te vragen, hoe het komt, dat gij sinds meer dan achttien eeuwen geen tempel enpriester meer hebt, en als ballingen over geheel de aarde zijt verstrooid?’ Dé ballingschap duurdemaar zeventig jaar en profeten als Ezechiël en Daniël hielden de hoop op herstel levendig. Maar nu?Eeuwen zijn er al voorbijgegaan ‘en elke profetie en elk gezicht wordt gemist, zooals gij zelf in meniggebed zeer te recht klaagt’. Dat komt, zegt Kropveld, verwijzend naar ‘het getuigenis des HEEREN’,175Ordinantie 1,2,1 luidt: ‘De kerk is geroepen in al haar geledingen het gesprek met Israël te zoeken en gestalte te geven aande verbondenheid met het volk Israël’. Dat van zending onder Joden geen sprake kan zijn dringt steeds meer tot de kerkendoor. Zo heeft de Rheinische Landessynode in 1980 een stuk opgesteld - Zur Erneuerung des Verhältnisses zwischen Christenund Juden – waarin onder anderen staat: ‘Wir glauben, daß Juden und Christen je in ihrer Berufung Zeugen Gottes vor der Weltund voreinander sind; darum sind wir überzeugt, daß die Kirche ihr Zeugnis dem jüdischen Volk gegenüber nicht wie ihreMission an die Völkerwelt wahrnehmen kann’. Kropveld zou het daar, met het oog op ‘het ene nodige’ niet mee eens zijngeweest. Zie voor een samenvatting van het synodestuk: http://www.buber.de/cj/chrjud2.htm176Kropveld, ‘Heerschende onder de Heidenen. Zendingsleerrede’, in: P.A.E. Sillevis Smitt en B. Wielenga (red.), Menigerleigenade. Wekelijksche Leerredenen, Kampen 1913 (3 e jrg.), p. 42.177Ik moest hierbij sterk denken aan de opmerking van Mahatma Gandhi (1869-1948), die zei: ‘I like your Christ, but I don’t likeyour Christians’.178Idem.179Pas in de 20 e eeuw wordt door de kerk het jodendom weer als een levende godsdienst gezien en wil een meerderheiddaarom alle vormen van Jodenzending afschaffen. In orthodoxe kerken en evangelische gemeenten wordt echter nog altijdgemeend, dat het discriminerend zou zijn, als Israël het evangelie wordt onthouden. Er wordt antisemitisme bedreven als Israëlniet gewezen wordt op de weg tot behoud. Zie: S. Schoon, ‘Van zending naar gesprek – in gereformeerde kring enoecumenisch’, in: Israël en de Kerk. Tijdschrift voor bijbelse bezinning en toerusting van de christelijke gemeente, 3 e jrg. nr. 3,december 2004, p. 2-7. A. van de Beek zegt: ‘Jodenzending hoort bij het wezen van het christelijk geloof’’, want: ‘Als Jodengered worden door de werken der wet, is het kruis overbodig’. Daarom moet ‘het gesprek (!) met de Joden (…) gevoerd wordenop grond van de kennis van het kruis’. A. van de Beek, De kring om de Messias. Israël als volk van de lijdende Heer,Zoetermeer 2002, p. 177, 212, 213.180Kropveld, Uit Duisternis tot Licht, p. 217, 218.52