Eliëzer Kropveld: zijn leven - De Evangelist

veroordeeld. Traktaatverspreiding is ‘voortreffelijk werk’, want het beantwoordt aan het bevel desHeren en de roeping van de christen. ‘Stof tot weenen is er derhalve bij de gedachte, dat men tegendezen uitnemenden tak van Evangeliesatie vooringenomen is, en men derhalve haar onbewimpeldafkeurt’. Nu behoeft het eigenlijk ook weer niet te verwonderen, ‘want vijandschap tegen en onkundeaangaande de dingen van het koninkrijk Gods geven hier elkander de hand om het vooroordeel en hetveroordeelen te wekken en te versterken’.Er is veel vijandschap tegen de traktaatverspreiding, die zich onder meer uit in schijnbaar hetzelfdedoen, maar met een heel ander doel. Zo worden ook moderne traktaten verspreid, ‘echter met geenander doel, dan om de alleen ware, d.i. de Bijbelsche Traktaatverspreiding, die ook >>Filippus” zichten doel gesteld heeft, tegen te gaan’. Ook dit behoeft ons niet te verwonderen, maar dat er ookkinderen van God zijn die zich op één lijn plaatsen met de vijanden van de Here, hoe is dat teverklaren? In de eerste plaats is satan niet kieskeurig als het gaat om mensen aan zijn kant te krijgen.Bij Gods kinderen gebruikt hij de onkunde aangaande de waarheid en is er geen sprake vanvijandschap tegen de waarheid. Hun redenering is: Mensen bekeren is Gods werk en wanneer wij nutraktaten gaan uitgeven en verspreiden nemen we de Here zijn werk uit handen en randen wij Godseer aan. 113Er is ook vrees voor het verspreiden van verkeerde lectuur én er is vrees dat het aanleiding zalgeven tot spot. Die vrees is niet ongegrond. Er is inderdaad eenzijdige lectuur verspreid. Juist om diereden is ‘Filippus’ opgericht. Want er werd wel ‘breedvoerig’ gesproken over ‘den lieven Jezus, maarnooit over den ellendigen en doemwaardigen zondaar’. Inderdaad, zegt Kropveld, er is lectuur, ‘waarde leer der algemeene verzoening schering en inslag is; lectuur, waarin werkelijkheid en fantasie,waarheid en droomen door elkander zijn gemengd’ en het veroordelen van zulke traktaten juicht hijtoe, maar hij is ook van mening dat men met het badwater ook niet het kind moet wegwerpen.Wat betreft het andere bezwaar – de traktaatverspreiding zou aanleiding tot spot geven, ook daarkan Kropveld in meekomen. Maar van spot en ergernis wisten ook Mozes en Paulus en, niet tevergeten, de Here Jezus mee te praten. Daarom is het ‘gansch en al verkeerd ter wille van de spottersde Traktaatverspreiding na te laten’, maar we moeten ‘onder de zegen des Heeren’ het vooroordeelen het veroordelen proberen weg te nemen.Overigens wordt uit het vooroordeel het veroordelen geboren en door het veroordelen wordt hetvooroordeel gevoed. De vraag is nu hoe we het vooroordeel en veroordelen weg kunnen nemen.Kropveld noemt zes punten:1. Het moet onder de aandacht gebracht worden, dat traktaatverspreiding gegrond is in hetWoord van God, dat oproept om aan alle wateren te zaaien en het evangelie aan allecreaturen te preken. Kropveld ziet in 2 Kronieken 17: 9 al een voorbeeld vantraktaatverspreiding. Ook ziet hij de evangeliën en de apostolische brieven als grote traktaten.2. Met nadruk moet gewezen worden op de rijke zegen die God op de traktaatverspreiding heeftgegeven.3. Traktaten dienen noch eenzijdig, noch oppervlakkig te zijn, maar de volle waarheid tebevatten.4. De bevooroordeelde moet ‘met de meeste zacht- en lankmoedigheid’ zijn dwaling onder ogenworden gebracht.5. De verspreider van traktaten moet ‘met het oordeel des onderscheids’ werkzaam zijn.6. Het ‘aangezicht des Heeren’ moet ernstig worden gezocht. (Op dit punt wil Kropveld in hetbijzonder de nadruk leggen).De lezing wordt ter vergadering in bespreking gebracht. Ds J. Gideonse (1863-1905) wil van despreker vernemen hoe hij denkt over ‘de opmerking, die wel eens gemaakt wordt: Bij detraktaatverspreiding moet gesproken worden; het traktaat moet eigenlijk dienen als aanleiding om eengesprek aan te knoopen’. Kropveld vindt dat uitstekend, maar wijst er ook op, dat dit niet altijd mogelijk113In De Bazuin (LVIII no. 17, 29 april 1910) geeft Kropveld in een artikel met de titel ‘Valsche lijdelijkheid’ een voorbeeld: ‘,,Zoo,zoo”, is menigmaal gezegd, ,,wil[t], gij door uwe traktaatjes menschen bekeeren, en alzoo den Heere Jezus het werk uit dehanden nemen? Weet ge dan niet dat de Heere zijn volkje wel zal toebrengen, en dat Hij u, met uwe blaadjes, die misschienniet eens heel zuiver zijn, niet noodig heeft?” (…) ‘Als die schijnbaar vrome verzuchting waar is, als zij recht van bestaan heeft,breek dan af alle scholen en kerken; want dan zal God zonder onzen stumperachtigen arbeid, toch wel knappe menschenvormen voor Kerk en Maatschappij, en zal Hij, zonder onze armelijke prediking, de uitverkorenen wel toebrengen’. Eensoortgelijk artikel van Kropvelds hand verscheen ook al in De Bazuin van 7 januari 1898 (XLVI no. 1) onder de titel:‘Traktaatverspreiding en Praedestinatie’. Een citaat daaruit: ‘Gereformeerd is de vrije verkiezing Gods met hand en tand vast tehouden en te verdedigen; maar tevens even beslist te erkennen, dat God de middelen, door welke Hij zijn doel wil bereiken,mede heeft besloten. En zoo zien we, dat verkiezing en traktaatverspreiding elkander volstrekt niet uitsluiten; maar dat juis teene gezonde opvatting van dat leerstuk tot allerlei Christelijken arbeid ons aanspoort’.26