10 juni 2004 Eindrapport Taakgroep Vernieuwing ... - Vecon

Bijlage 8 De aansluiting tussenprimair en voortgezet onderwijsIn de opdracht aan de Taakgroep wordt expliciet gevraagd om aandachtvoor het vraagstuk van de doorlopende leerlijnen. De onderbouwvan het voortgezet onderwijs is immers de overgangs- of schakelperiodetussen het voor alle leerlingen gemeenschappelijke basisonderwijsen de gedifferentieerde vervolgroutes in de bovenbouw vanzowel vmbo als havo/vwo. Op initiatief van de Taakgroep is deproblematiek van de doorlopende leerlijn aangepakt in drie afzonderlijkedeelprojecten. De aandacht gaat in deze deelprojecten in hetWerkwijze en bronnenDe Taakgroep heeft het vraagstuk van de aansluiting van primair naarvoortgezet onderwijs aangepakt door te beginnen met een verkenningin een korte notitie van een kleine werkgroep. Deze is vervolgens uitgebreidplenair besproken in een werkconferentie van de Taakgroep.Hoofdvragen waren: Wat is het probleem en wie heeft er last van?Welke oplossingen zijn mogelijk?bijzonder uit naar de momenten dat zich een breukvlak manifesteert inde schoolloopbaan van leerlingen: bij de overgang van de basisschool(PO) naar het voortgezet onderwijs (VO) en bij de overgang van deonderbouw naar de bovenbouw, waarbij nog onderscheid is gemaakttussen het vmbo enerzijds en havo/vwo anderzijds.In deze bijlage wordt verslag gedaan van het deelproject PO-VO. Detwee andere deelprojecten hebben geresulteerd in een handreikingvoor VO-scholen (zie werkdocument 5).Daarnaast is via de grote enquêtes van Taakgroep die onder leraren,leerlingen en ouders zijn afgenomen een beeld geconstrueerd van deopvattingen terzake van deze meest direct betrokkenen. Om hetdeelprobleem van de aansluiting in de leerstof concreet te maken iseen verkennend deelonderzoek uitgezet naar methoden voor aardrijkskundeen rekenen/wiskunde PO en VO. Tenslotte is dankbaar gebruikgemaakt van de Ronde Tafel die begin april 2004 werd georganiseerdDe overgang tussen PO en VO blijkt een complexe, maar vooral nogaldiffuse kwestie. Wat is nu eigenlijk het probleem? Gebleken is dat jedaar op heel verschillende manieren tegenaan kunt kijken. Voor demeeste leerlingen verloopt de overgang naar het voortgezet onderwijszonder noemenswaardige problemen. Vele scholen voor PO en VOinvesteren al tijd en aandacht in informatie en communicatie overelkaars werk, in het directe belang van leerlingen.over het thema PO-VO door het Coördinatiepunt Leerwegen en Netwerken(CLN).Wat is goede aansluiting?Er zijn nogal wat verschillende benaderingen van de kwestie van deaansluiting. We sluiten ons hier aan bij de opvatting van het CLN enciteren hierna een deel van hun verslaglegging. Het is van belang deomschrijving van een goede aansluiting (een doorlopende lijn), op teToch zijn er ook knelpunten. Deze zijn echter niet door één of tweesoorten actoren op korte termijn op te lossen. Al vrij snel kwam deTaakgroep tot de conclusie dat een concrete handreiking aan scholenniet veel effect zou sorteren, misschien zelfs als overbodig zou wordenbeschouwd. Gekozen is voor een probleemverheldering en knelpuntenanalysevoor alle partijen die bij de aansluiting een rol spelen. Eenstellen vanuit de (school)loopbaan van de leerling en niet alleen vanuitbestuurlijk perspectief. Dat vergt een omslag van de tot dusverregebruikelijke organisatorisch-bestuurlijke benaderingen van de aansluiting(bijvoorbeeld rvc-procedure en het model onderwijskundigrapport) naar leerlinggerichte oplossingen (bijvoorbeeld in de vorm vanindividuele kennismakingsgesprekken).belangrijke opgave lijkt ons het opbouwen van een gemeenschappelijkreferentiekader. Daartoe willen we in deze notitie een bijdrage leveren.Die omslag wordt ook wel aangeduid als: van koude overdracht (feitelijkegegevens over leerlingen, labelling, en dergelijke) naar warmeoverdracht, die uit twee elementen bestaat:• enerzijds voldoende kennis van elkaars systemen om de overgangvoor àlle leerlingen zo soepel mogelijk te laten verlopen en leerwinstniet verloren te laten gaan• en anderzijds, in die gevallen waarin dat relevant is, een overdrachtvan individuele leerlingen die koude gegevens combineert met meerhandelingsgerichte elementen.64 Beweging in de onderbouw / Bijlagen