10 juni 2004 Eindrapport Taakgroep Vernieuwing ... - Vecon

4 Condities voor ontwikkelingRuimte bieden voor schooleigen keuzes is niet voldoende. Om deontwikkeling op grote schaal op gang te helpen zal de overheid eensamenhangend stimuleringsbeleid moeten voeren. Speerpunten:breed inzetbare leraren, flexibele leermiddelen, aanpassing van deleeromgeving en tijd om te ontwikkelen.Een grote omslag?De geschiedenis van tien jaar basisvorming is geschreven door experts.Vakinhoudelijke deskundigen stelden kerndoelen op, leerplan- entoetsontwikkelaars werkten ze verder uit, auteurs en uitgeversvertaalden ze naar een geschreven programma in de vorm van leergangen.Leraren maakten een laatste slag en volgden daarbij meestalvrij nauwgezet de lijnen die in de leermiddelen waren uitgezet. Het wasin twee cycli van vijf jaar een goed voorbeeld van implementatie via deleerboeken.Het voordeel daarvan kan niet worden ontkend: de kwaliteit van deleermiddelen is ontegenzeggelijk gestegen en dat heeft de kwaliteitvan het onderwijsaanbod zeker positief beïnvloed. Het nadeel is ookevident: leraren volgen steeds meer de methode en maken steedsminder eigen inhoudelijke en didactische keuzes om flexibel in tespelen op de ontwikkeling van de leerlingen. Of de kwaliteit van deleerprocessen evenredig is toegenomen is dan ook maar de vraag.Welk scenario een school ook kiest, de speelruimte voor leraren omeigen keuzes te maken zal moeten worden vergroot. De school moeteen nieuwe balans vinden tussen standaardisatie en maatwerk. Dat isvoor vele scholen een omslag. Een grote omslag? Het is lastiggeneraliseren omdat de verschillen tussen de scholen nu al zo grootzijn en ook de ambities sterk uiteenlopen. Uit onze raadplegingen komteen dubbele boodschap naar voren: de scholen hebben relatief hogeambities, maar zien er tegelijkertijd tegen op. De ervaringen van de 36scholen in het landelijke netwerk van de VVO leren ook waar de schoenwringt. Veranderen - in welk scenario dan ook - lukt alleen als je eenaantal zaken tegelijk regelt: personele, inhoudelijke èn organisatorischekwesties. Het aantal pionierende scholen die dat voor elkaarkrijgt, is nog klein.We denken dat het mogelijk is om de ambities van een grotere groepscholen een kans te geven als de overheid een aantal condities voorzijn rekening neemt. Het is niet voldoende om alleen ruimte te geven.De belangrijkste condities hebben te maken met de leraren en deleermiddelen. In de raadpleging overheerst grote unanimiteit over degewenste condities: verruiming van de mogelijkheden om leraren in tezetten; flexibele leermiddelen; investeren in gebouwen en voorzieningen;ontwikkeltijd en scholing; inspirerende voorbeelden.Beweging in de onderbouw / Hoofdrapport Taakgroep Vernieuwing Basisvorming 35