10 juni 2004 Eindrapport Taakgroep Vernieuwing ... - Vecon

hebben hier een ketenprobleem in een zone tussen twee totaalverschillende systemen en er is niemand die het geheel overziet. Deverantwoordelijkheid voor het totale proces van de aansluiting isknelpunten en de sterke kanten? Er dreigt nu wildgroei en veel bureaucratie.Het is de moeite waard op dit terrein een poging tot snoeien enwieden te doen.nergens gelegd. Niemand beheert alle schakels in de keten: oriëntatieen schoolkeuze, informatie en communicatie tussen PO en VO, deoverdracht zelf, de inhoudelijke en didactische aansluiting, de terugkoppelingvan VO naar PO. Iedereen doet een klein stukje en het ismaar de vraag of al die stukjes ook bij elkaar passen en een ketenvormen.OplossingsrichtingenHet vierde is het verbeteren van de aansluiting van curricula. Hier zijnonder andere de educatieve uitgeverijen aan zet. Ook hier is eenstatisch concept van aansluiting een valkuil. Het gaat niet om leermiddelendie gewoon doorlopen, alsof de breuklijn er niet was. Hetgaat erom dat leraren in het PO kunnen anticiperen op leerinhoud in debrugklas en dat leraren VO in de brugklas kunnen teruggrijpen opleerinhoud uit groep 7 en 8. Er zou een overlappend gebied moetenworden gecreëerd waarin de leraar maatwerk kan leveren aan deleerlingen die aan hem zijn toevertrouwd.Als we deze situatie willen verbeteren, waar zitten dan de aangrijpingspunten?Het zal duidelijk zijn dat een handreiking aan scholen op zichzelfniet veel oplost. De meeste scholen doen binnen beperkte randvoorwaardenbuitengewoon hun best om de overdracht goed te latenverlopen. Daarom verloopt de aansluiting voor de meeste leerlingenredelijk tot goed. Om de situatie verder te verbeteren kan je denkenaan vijf aangrijpingspunten, aansluitend bij de genoemde groepenknelpunten.Het laatste aangrijpingspunt is het verbeteren van het ketenbeheer.Hier zouden instanties op gemeentelijk en regionaal niveau het voortouwmoeten nemen. De aansluiting is nu niemands verantwoordelijkheidin het bijzonder. De overheid kan een bijdrage leveren door initiatievenrond beter ketenbeheer te monitoren en zorg te dragen vooroverdracht van ervaringen tussen verschillende regio’s.Het eerste is het dichter bij elkaar brengen van PO en VO in de personelesfeer. Kort gezegd: leraren in de bovenbouw PO en de onderbouwVO zouden qua professionele oriëntatie dichter bij elkaar moetenkomen. In de kern gaat het niet om een statische aansluiting die metprocedures verder verbeterd kan worden. Aansluiten op elkaars werk iseen dynamisch proces dat vraagt om interactie tussen de professionals.Die moeten daarvoor een redelijk vergelijkbaar repertoire aantaal, vakkennis, didactische en pedagogische bagage hebben. De kloofis nu wel erg groot. Dit betekent iets voor het lerarenbeleid en deruimte die de tweedegraads lerarenopleidingen krijgen om uitstroomprofielengericht op de onderbouw aan te bieden.Tot slotDe Taakgroep is er zich van bewust dat dit geen uitputtende analyse isvan het aansluitingsprobleem. Niettemin bieden de onderzoeken, deexpert meetings en de reflectie daarop in de Taakgroep wel een inschattingvan de situatie op dit moment. Dat beeld is niet dramatisch:er is veel goeds en veel scholen leveren op dit punt uitstekend werk.Voor verdere verbetering is niet de individuele instelling aan zet. Wezijn van mening dat een succesvolle overstap, ook voor de laatste 20tot 30 procent leerlingen, alleen kan worden bereikt door meer structurelemaatregelen zoals hierboven geschetst.Het tweede heeft te maken met de onderlinge communicatie eninformatie. Het PO en het VO moeten veel meer van elkaar weten, inalgemene zin. Dat kan op allerlei manieren en niveaus aangepaktworden, van de directies PO en VO op OCW tot op school- en teamniveau.Het CLN noemt voorbeeldprojecten, een stimulerende rol vande Inspectie, publicaties, kwaliteitscirkels etc. Een opvallend idee ishet introduceren in groep 8 van het PO van vormen van praktischeoriëntatie op havo/vwo en de sectoren van het vmbo, vergelijkbaar metde wijze waarop in het vmbo nu praktische sectororiëntatie vorm krijgt.Het derde aangrijpingspunt heeft te maken met de instrumenten. Er isbehoefte aan een goede inventarisatie van de bestaandeonderwijskundige rapporten en leerlingvolgsystemen. Welkeinstrumenten zijn op dit moment voorhanden en wat zijn van elk de68 Beweging in de onderbouw / Bijlagen