Justitie en politie in buitenlandse missies 4 | 10 - HiiL

De rule of law-opbouwmissie in Kosovo111zaken overgenomen. In de periode tussen 18 december 2008 en31 maart 2009 heeft EULEX 185 strafzaken overgedragen gekregenvan UNMIK, waarvan er 65 weer zijn ‘terugovergedragen’ aan deKosovaarse gerechten.Heeft EULEX vooruitgang geboekt?Hoewel, gelet op de omstandigheden waarin EULEX moet opereren,de zaaksproductie niet onaanzienlijk is, is het na ruim anderhalfjaar nog de vraag of EULEX dichter bij het ultieme doel is gekomen.Dat heeft namelijk niet zozeer te maken met aantallen en soortenzaken. Dit hangt veel meer af van de vraag of en in hoeverre EULEXin staat is om de mensen die binnen de rechtspraak werken, teovertuigen van een andere ‘mentaliteit’. En dat heeft weer alles temaken met de culturele achtergronden van zowel de Kosovarenals de medewerkers van EULEX, die allemaal uit diverse – hoewelEuropese – culturen komen.Expats ervaren de Kosovaren in het dagelijkse leven als vriendelijk,open en gastvrij. De belangrijkste sociale gemeenschap is de eigenfamilie; dat is ook het vangnet als werk of goede gezondheid ontbreekt.De twee miljoen Kosovaren zijn ruwweg te verdelen in eenstuk of tien (combinaties van) families/clans, waarbinnen vaak nogalles voor elkaar wordt ‘geregeld’. Een groot deel van de Kosovaarsegezinnen wordt daarnaast op de een of andere manier door familiein het buitenland (met name Duitsland, Zwitserland, Oostenrijken Amerika) financieel ondersteund. In hun huizen is alles spic enspan, maar buiten hun woongebied is het een troep. Hoewel er nuvooruitgang is, was tot voor een jaar geleden elk stukje braak liggendterrein bedekt met plastic zakken, papier, flessen en ander onooglijkafval.De Kosovaarse samenleving is veel minder georganiseerd engereguleerd dan wij gewend zijn. In de dagelijkse contacten stellenmensen zich wat afwachtend op. Daarnaast komen snel emotiesnaar boven en – vooral in het verkeer – zijn mensen snel opgefokt.Uiterlijke schijn is belangrijk: grote gepimpte auto’s, opgedirktejonge meiden, veel namaak topmerken. De uiterlijke schijn geefteen prettig gevoel van mooi zijn, eigenwaarde te hebben en ‘ertoete doen’. Schitterende gebouwen, met veel glas en marmer, maarde liften en wc’s werken niet of nauwelijks, wastafels en radiatoren