2009-082 Samen werken aan samenwerking - Lei
2009-082 Samen werken aan samenwerking - Lei
2009-082 Samen werken aan samenwerking - Lei
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
5 <strong>Samen</strong>werking in landbouw en mkb<br />
tot nu toe<br />
5.1 Historie van <strong>samenwerking</strong> in landbouw en mkb<br />
In de hoofdstukken 3 en 4 is gekeken naar de trends en ontwikkelingen tot<br />
2020. De analyse en vertaling daarvan spitst zich toe op <strong>samenwerking</strong>. In<br />
hoofdstuk 5 wordt de historie van <strong>samenwerking</strong> in de agrarische sector en het<br />
mkb behandeld als basisinzicht hoe men in beide sectoren tegenover <strong>samenwerking</strong><br />
staat. Daarna wordt op verschillende aspecten van <strong>samenwerking</strong> ingeg<strong>aan</strong>,<br />
zoals voor- en nadelen, doelen en vormen.<br />
5.1.1 Historie van <strong>samenwerking</strong> in landbouw<br />
<strong>Samen</strong>werking in de landbouw is een aloud begrip. Al in 1877 is de eerste landbouw-<strong>aan</strong>koopcoöperatie<br />
opgericht in Zeeland. Deze zogenaamde 'Welbegrepen<br />
Eigenbelang' coöperatie is een zeer duidelijk voorbeeld van economische <strong>samenwerking</strong><br />
tussen boeren. De oprichters zochten namelijk naar een middel om<br />
betere kwaliteiten kunstmest tegen lagere prijzen te kunnen inkopen. Dit voorbeeld<br />
werd spoedig door vele andere gevolgd. Ook op het terrein van verwerking<br />
en afzet werden in dezelfde periode coöperaties opgericht. In 1886 werd<br />
de eerste zuivelcoöperatie gesticht in Warga (Friesland); in 1887 de eerste cooperatieve<br />
groenteveiling in Broek op Langedijk (Noord-Holland); in 1896 werden<br />
de eerste landbouwkredietbanken gevestigd. Voor 1900 nog werden een<br />
coöperatieve bietsuikerfabriek opgericht, een coöperatieve aardappelzetmeelfabriek<br />
en een coöperatieve strokartonfabriek. Tussen deze beginfase en de<br />
Tweede Wereldoorlog werd Nederland bedekt met een netwerk van land- en<br />
tuinbouwcoöperaties. Deze groei werd sterk bevorderd door de expansie van de<br />
wereldeconomie vanaf 1890. Ook hing deze ontwikkeling nauw samen met de<br />
fundamentele veranderingen in het patroon van de landbouwproductie. In die regio's<br />
waar de overgang van zelfvoorziening naar productie voor markt zich voltrok,<br />
werden de coöperaties als marktinstrumenten ontwikkeld.<br />
Coöperaties bleken in staat om de voordelen van de grootschalige productie<br />
door te geven <strong>aan</strong> de (kleine) individuele boerenbedrijven. Het is opvallend dat<br />
er in Nederland bijna uitsluitend enkelvoudige coöperaties best<strong>aan</strong>, dit in tegenstelling<br />
tot vele andere landen waar de meervoudige coöperaties een bekend<br />
99
Change language