2009-082 Samen werken aan samenwerking - Lei

136
culturele overeenkomst vormen een kritische succesfactor in samenwerking
(Zuurbier et al., 1996): vertrouwen en betrokkenheid.
6.4.1.1 Vertrouwen
In discussies over samenwerking wordt vertrouwen in het algemeen als succesfactor
beschouwd. Vertrouwen vergt een basisovereenstemming waarin partners
bereid zijn gevoelige informatie uit te wisselen en aan elkaar beschikbaar
te stellen. Vertrouwen kan verschillende achtergronden hebben: persoonlijke attitude
en 'chemie' tussen partners, goede ervaringen, zoals leverbetrouwbaarheid
en nakomen van afspraken en beschikken over adequate sancties (Goddijn
en De Vlieger, 2004).
Bij bepaalde vormen van samenwerking, zoals inkoopcombinaties en dealer-
of franchisecontracten, weten toetreders doorgaans goed waar zij aan toe zijn:
1) de rechten en plichten zijn bekend; 2) grote verrassingen zijn niet waarschijnlijk;
3) er zijn hooguit wel eens 'kleine lettertjes' om attent op te zijn. Vertrouwen
speelt dan maar beperkt een rol. Wanneer bedrijven echter samenwerken en het
uiteindelijk resultaat onzeker is (bijvoorbeeld bij gezamenlijke ontwikkeling van
nieuwe technologie) is ook de balans van kosten en baten onzeker, en speelt
vertrouwen een grote rol: partijen moeten er op kunnen vertrouwen dat hun
partners geen misbruik maken van deze onzekerheid (Nooteboom et al., 2006).
6.4.1.2 Betrokkenheid
Betrokkenheid houdt in: engagement van de leiding, tot uiting komend in het
geven van voldoende prioriteit aan de samenwerking, het vertalen daarvan in
mensen en middelen die er voor vrijgemaakt worden en het afstemmen van de
interne bedrijfsorganisatie op de eisen van het samenwerkingsverband.
Betrokkenheid heeft ook te maken met geografische afstand. Hoe verder de
partners van elkaar zitten, hoe minder mogelijkheden voor face-to-face overleg
en daarmee ook voor overdracht van taciete kennis. Ook de mogelijkheden om
toezicht te houden en conflictsituaties snel en effectief op te lossen zijn dan
kleiner, vaak ten koste van de kwaliteit van de communicatie tussen partners en
van de mogelijkheden om kritische informatie te delen (Mohr en Spekman,
1994). Verbeterde communicatiemiddelen ondervangen dit knelpunt maar zeer
ten dele. Een klassiek voorbeeld van de voordelen die fysieke nabijheid biedt
voor samenwerking is het Westlandse tuinbouwcomplex, met zijn aan de directe
nabijheid van telers en hun leveranciers van grondstoffen, materialen en diensten
ontleende agglomeratievoordelen.