2009-082 Samen werken aan samenwerking - Lei

14
te bieden. Exclusieve productkenmerken maken dat nog eenvoudiger. Dergelijke
producten en laagdrempelige activiteiten, zoals Kom in de Kas, versterken
bovendien de maatschappelijke acceptatie van de agrarische sector.
Raakvlakken met het mkb
De ontwikkelingen in het mkb sluiten doorgaans goed aan bij die in de agrarische
sector, zodat bedrijven elkaar kunnen versterken. Er liggen veel kansen in
het creëren van (extra) toegevoegde waarde, zowel van de producten (voedsel,
bloemen, grondstoffen, energie) als van de groene ruimte (recreatie, groene en
blauwe diensten, enzovoort).
Samenwerking tussen de mkb- en de landbouwsector biedt mogelijkheden
om:
- nieuwe activiteiten professioneel op te zetten;
- groene ruimte beter te benutten (bijvoorbeeld bij recreatie);
- te profiteren van elkaars netwerken, klanten en expertise.
De neiging tot samenwerken wordt sterker bij intensiever contact met consumenten
en door omstandigheden die creatieve oplossingen vereisen, zoals
ruimtegebrek in glastuinbouwgebieden.
De samenwerkingsvorm hangt mede af van de sector en van omgevingsfactoren.
Bij globalisering en liberalisering c.q. kostenverlaging passen vormen,
zoals de in- of verkooporganisatie, de maatschap en de joint venture. Ligt de
nadruk op toegevoegde waarde, dan kunnen handelshuizen, coöperaties en
telersverenigingen een rol spelen. Voor het bewerken van nieuwe markten wordt
vaak een kleinschalige, meer vrijblijvende vorm gekozen, zoals (tijdelijke) netwerken
en projecten.
Samenwerking in landbouw en mkb tot heden
Samenwerking in de agrarische sector kreeg vanaf 1877 vooral vorm in coöperaties,
gericht op bundeling van aankoop (inclusief krediet), verwerking en
verkoop van producten en diensten. Door die bundeling konden de coöperaties
de voordelen van grootschaligheid doorgeven aan de kleinschalig werkende
leden.
Begin jaren negentig ontstonden de eerste telersverenigingen in de (glas)tuinbouw.
Aanleiding waren de veranderde marktomstandigheden en het uitblijven
van gewenste veranderingen bij de coöperatieve veilingen. De meeste