2009-082 Samen werken aan samenwerking - Lei

(EIM, 2003). Franchiseformules kunnen onderling sterk verschillen, bijvoorbeeld
in de mate waarin de franchisenemers zelf de bedrijfsvoering kunnen bepalen.
Een voorbeeld van het ontstaan van franchising is dat een bedrijf een succesvolle
formule heeft ontwikkeld en snel wil uitbreiden. Bij het uitbreiden is het mogelijk
dat dit bedrijf geconfronteerd wordt met hulpbronbeperkingen, zoals een
gebrek aan kapitaal en managers. In dit geval zou franchising een oplossing
kunnen bieden. Volgens EIM (2003) is van franchising sprake wanneer de samenwerking
van ondernemingen er op gericht is een bepaald uniek handels- of
dienstverleningssysteem gezamenlijk uit te dragen. EIM (2003) onderscheidt
binnen het terrein van franchising:
- Hard franchise: de franchisenemer wordt binnen de kaders van zijn uitoefening
van zijn zelfstandig ondernemerschap weinig vrijheid gelaten.
McDonald's en Albert Hein zijn voorbeelden van hard franchise;
- Soft franchise: de franchisenemer wordt binnen de kaders van zijn uitoefening
van zijn ondernemerschap veel vrijheid gelaten;
- Coöperatieve franchise: franchisenemers zijn zelf eigenaar van de formule.
Melkveehouders in een melkcoöperatie zijn voorbeelden van coöperatieve
franchise.
Dealerschap
Verticale samenwerking tussen producent en detaillist, waarbij de detaillist het
recht verkrijgt van een min of meer exclusieve verkoop van een bepaald product
binnen een bepaalde regio. Deze samenwerking wordt niet altijd contractueel
vastgelegd. Bij dealerschap is er sprake van verticale samenwerking tussen leverancier
en detaillist. Deze samenwerkingsvorm zien we veelvuldig terug binnen
de rijwielsector en de bruin- en witgoedsector. De voorwaarden van het
dealerschap kunnen soms zeer strak zijn en zelfs bepalend zijn voor de volledige
winkelformule, waardoor de samenwerking het karakter krijgt van verticale
strategische samenwerking voor de langere termijn. In veel andere gevallen is
de samenwerking echter nog grotendeels vrijblijvend en met name operationeel
van aard.
Vrijwillig filiaalbedrijf
Deze term wordt uitsluitend gebruikt binnen de algemene levensmiddelenhandel
en de detailhandel in melk- en zuivelproducten. De term wordt gebruikt om samenwerking
tussen groothandel en detailhandel (vaak supermarkten) te typeren.
De samenwerking is van oorsprong gebaseerd op het verenigingsmodel en
heeft betrekking op zowel de inkoop- als de verkoopactiviteiten van de detaillist,
209