türkiye psikiyatri derneği yıllık toplantısı
türkiye psikiyatri derneği yıllık toplantısı
türkiye psikiyatri derneği yıllık toplantısı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
EPİDEMİYOLOJİ PANEL-1<br />
Psikiyatrik Epidemiyoloji: Araçlar – Uygulamalar ve Çalışma Tipleri<br />
Kohort Tipi Araştırmalar<br />
8<br />
Oturum Başkanı : Ömer Aydemir<br />
Panelist : Feryal Çelikel<br />
Ruhsal hastalıklar, çok sayıda farklı faktörün etkileşimi sonucu gelişmektedir. Doğuştan<br />
gelen birtakım özellikler kadar, içinde yaşanılan ortam ve deneyimlerin de ruhsal hastalıkların<br />
oluşumunda ve seyrinde önemli rol oynadığı bilinmektedir. Hastalık gelişiminde rol oynayan<br />
faktörlerin ne oranda genetik ve/veya çevresel kökenli olduğunun incelenebilmesi ve bu etkileşimin<br />
boyutunun doğru saptanabilmesi, hastalıklardan birincil korunmada veya hastalık seyrine<br />
müdahalede klinisyenlere büyük destek sağlayacaktır. Ruhsal hastalıkların sıklık, dağılım ve<br />
nedenlerini belirlemede ve ilgili risk faktörlerini tanımlamada kohort tipi araştırmaların önemli yeri<br />
vardır.<br />
Kohort tipi prospektif araştırmalarda araştırmanın yönü nedenden sonuca doğrudur. Burada<br />
araştırma grupları bağımsız değişkene göre oluşturulur. Bu amaçla, araştırma yapılacak<br />
kitlede incelenecek hastalık açısından bir tarama yapılarak hasta olanlar belirlenir. Sağlam olduğu<br />
belirlenen bireyler arasından bağımsız değişkenle karşılaşan ve karşılaşmayanlardan birer grup<br />
oluşturulur. Kohort ve kontrol gruplarındaki bireyler yeterli süre ve sıklıkta izlenerek, hastalanan<br />
ve hastalanmayanlar belirlenir. Başlangıçta sağlam olan ve şüphelenilen risk faktörleriyle (etkenle)<br />
karşılaşan ve karşılaşmayan gruplar zamanda ileri doğru takip edilir. Bir süre sonra her bir<br />
grupta araştırılan hastalığın insidansı saptanır. Etken ile sonuç ilişkisi, kohort tipi araştırmalarda<br />
“Göreli Risk (Rölatif Risk - RR)” ve bu değerlere ait güven aralıklarının hesaplanması ile araştırılır.<br />
RR, risk faktörüne maruz kalındığında ve kalınmadığındaki hastalık geliştirme risklerini<br />
(insidanslarını) karşılaştırır. Atfedilen Risk (AR), o etkene maruz kalmakla açıklanabilen, (etkene<br />
maruz kalmayanlara göre) fazladan hastalık riskini ifade eder.<br />
Kohort araştırmalarını daha kısa sürede, daha ucuza ve daha kolay yapabilmek için uygulanan<br />
bir araştırma yöntemi ise tarihsel kohort araştırmalarıdır. Yeterli kayıtları bulunan toplumlarda,<br />
kayıtlar üzerinden kohort ve kontrol grupları oluşturulur ve bu gruplar yine kayıtlar üzerinden<br />
izlenerek, sonuçlar değerlendirilir.<br />
Bu sunumda, <strong>psikiyatri</strong>k epidemiyolojide kohort tipi çalışmaların önemi ve yöntem sorunları<br />
tartışılacak, önemli çalışmalardan örnekler verilecektir.
Change language