türkiye psikiyatri derneği yıllık toplantısı

EPİDEMİYOLOJİ PANEL-4
Ruhsal Travma ve Afet Epidemiyolojisi
Çocuk ve Ergen Afet Ruh Sağlığı Araştırmalarından Elde Edilen
Sonuçların Değerlendirilmesi
Oturum Başkanı : Tamer Aker
Panelist : Ilgın Gökler Danışman
Türkiye’de, çocuk ve ergen afet ruh sağlığı alanında yapılan araştırmaların belli başlı birkaç
konu üzerinde yoğunlaştığı görülmektedir. En sık ele alınan konular, afet yaşamış olan çocuk
ve ergenlerdeki psikolojik/psikiyatrik belirtiler ve psikopatolojidir. Bu çocuklarda, çoğunlukla travma
sonrası stres, depresyon ve kaygı belirtilerinin/bozukluklarının düzeyi, yaygınlığı ve seyri
araştırılmıştır. Sayıca az olmakla birlikte, yas ve disosiyasyon tepkileri, davranış özellikleri ve
afetin sonra ortaya çıkan korkular gibi farklı psikolojik belirtileri araştıran çalışmalar da söz konusudur.
Pek çok çalışmada, bu ruhsal belirti ya da bozuklukları yordayan değişkenler üzerinde
durulmaktadır. Yordayıcı değişkenler incelenirken, çoğunlukla risk etkenleri üzerine odaklanıldığı;
koruyucu etkenlerin ise geri planda kaldığı dikkati çekmektedir. Çalışmalarda, afete bağlı travmanın
ardından ortaya çıkan travmatik stres ve diğer psikolojik belirtilerin azaltılması ya da ortadan
kaldırılmasında çeşitli müdahale yaklaşımlarının etkililiği; depreme maruz kalmış olan çocuk ve
ergenlerin depreme yönelik tutumları, gelecek beklentileri; deprem sonrasında ailelerde ortaya
çıkabilecek sorunlar; aile işleyişinin deprem yaşayan çocukların ruhsal sorunları gibi konular da
ele alınmıştır. Bu sunumda, ülkemizde, çocuk ve ergen afet ruh sağlığı konusunda yapılan araştırmalardan
elde edilen bulgular ayrıntılı olarak aktarılmaya ve tartışılmaya çalışılacaktır.
13