türkiye psikiyatri derneği yıllık toplantısı

P-44
162
14. Bahar Sempozyumu/Poster Bildiriler
Valproat Kullanımına Bağlı Gelişen Ajitasyon ve İrritabilite: Olgu
Sunumu
Almila Erol, Hakan Delibaş, İrem Tenekecioğlu, Levent Mete
İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Amaç: Valproat duygudurum dengeleyici etkileri olan bir antikonvulzan ilaçtır. En sık yan
etkileri titreme, sedasyon, karaciğer enzimlerinde yükselme, lökopeni, trombositopeni, saç dökülmesi
ve kilo artışıdır. Nadiren karaciğer yetmezliği, pankreatit, hiperamonemi gibi ciddi ilaç reaksiyonlarına
neden olduğu da bilinmektedir. 1 Bu yazıda valproat kullanımıyla beklenmedik ajitasyon
ve irritabilite gelişen bir olgunun sunumu amaçlanmıştır.
Olgu: 35 yaşında erkek. 10 yıl önce iki uçlu bozuluk tanısı almış. Kliniğimize manik atak
sırasında yatırıldı. Ek ruhsal ya da bedensel hastalığı yoktu. Yatışında Valproat sodyum 1000
mg/gün ve Diazepam 5 mg/gün başlandı. Yatışının dördüncü gününde distraktibilitesinde artış,
irritabilite ve ajitasyon başladı. Kan valproat düzeyi 103.2 μg/ml olarak ölçüldü. Üç yıl once de
valproat tedavisi ile başlayan ajitasyon ve saldırganlık öyküsü olduğu öğrenilince valproat kesildi.
Ertesi gün irritabilitesi azaldı, kooperasyonu arttı. Üç gün sonra da irritabilite ve ajitasyon tamamen
düzeldi. Lityum başlandı ve iki hafta sonra tam remisyon ile taburcu edildi.
Sonuç: Valproatın davranışsal yan etkileri ile ilgili bilgi azdır. Eldeki bilgilerin çoğu epilepsisi
olan çocuklardan gelmektedir. 2 Erişkin hastalarla ilişkili veriler olgu sunumları düzeyindedir ve
valproat ile ilişkileri çok açık değildir. 3 Olgumuzun Naranjo Advers İlaç Reaksiyonları Olasılık
Ölçeği puanı 9’dur ve kesin bir ilaç yan etki ilişkisine işaret etmektedir. Valproat ajitasyon ve
irritabilite üzerine etkili bir ilaç ise de valproat tedavisi sonrası başlayan ajitasyon, irritabilite ve
saldırganlık durumlarında bunun valproatın yan etkisi olma olasılığı akılda tutulmalıdır.
Kaynaklar:
1. Frye MA, Post RM. Valproate. In: Sadock BJ, Sadock VA editors. Comprehensive Textbook of
Psychiatry. 8th Edition. Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins; 2005; p. 2756-66.
2. Herranz JL, Arteaga R, Armijo JA. Side effects of sodium valproate in monotherapy controlled by
plasma levels: a study in 88 pediatric patients. Epilepsia 1982; 23: 203-13.
3. Sobhan T, Munoz C, Ryan W. Agitation as a paradoxical effect of divalproex sodium: a case report. J
Neuropsychiatry Clin Neurosci 2001; 13 (4): 528-30.