türkiye psikiyatri derneği yıllık toplantısı

PANEL-11
48
14. Bahar Sempozyumu/Panel Özetleri
Koruyucu Ruh Sağlığı Çerçevesinden Yıldırma (Mobbing)
İkinci Basamak Devlet Hastanelerinde Yıldırma
Oturum Başkanı : Şeref Özer
Panelist : Eren Bodur
Dilimizde ‘iş yerinde yıldırma’, ‘psikolojik şiddet’, ‘duygusal taciz’ gibi değişik tanımlamalarla
karşılık bulan ‘mobbing’, işyerinde bir çalışana ya da bir grup çalışana yöneticiler ya da diğer
çalışanlar tarafından yöneltilmiş, sistematik, tekrarlayan, mantık ve ahlak dışı, kasıtlı davranışların
tümü olarak tanımlanabilir. Farklı yorum ve tanımlamalarının olması değerlendirmede zorluklara
neden olsa da, sistematik, kasıtlı ve düşmanca davranışların, belirli bir süre ve sıklıkta devam
ediyor olması mobbing için belirleyici özelliklerdir. Bir diğer belirleyici özellik ise bu davranışların,
kişiyi işten ayrılmaya zorlamak amacıyla yapılmasıdır. Mobbing tehdit, yıldırma, ayrımcılık, sosyal
izolasyon, destek olmama gibi davranışlarla kendini gösterir (1,2). Avrupa’da görülme sıklığının
%2-15 arasında değiştiği ve daha çok hizmet, sağlık ve eğitim alanında görüldüğü belirtilmektedir
(2). Mobbingin ortaya çıkışı ve sürmesinde mobbing uygulayanın kişilik özelliklerinin yanı sıra,
yönetim ve karar verme mekanizmalarında şeffaf olmayan politikaların izlenmesinin, etik ilke ve
değerlerin kaybolmasının, kurum içi yetersiz iletişimin, başarıyı değerlendirme ve ücretlendirmede
adil yaklaşımların uygulanmamasının da uygun zemin oluşturduğu söylenmektedir (3). Mobbinge
maruz kalan bireylerde fiziksel ve ruhsal sağlığın bozulduğunu bildiren birçok çalışma vardır.
Motivasyon kaybı, kendine güvende azalma, uykusuzluk, anksiyete ve yorgunluk sıklıkla bildirilen
fiziksel ve ruhsal yakınmalardır (1). Bu kapsamda ikinci basamak bir devlet hastanesinde mecburi
hizmet yükümlüsü olarak çalışan bir uzman gözünden mobbing ve etkileri, sağlık politikaları ile
ilişkisi, mobbing ile başa çıkma ve mobbingi önleme yolları tartışılacaktır.
Kaynaklar
1. Pranjić N, Maleš-Bilić L, Beganlić A, Mustajbegović J. Mobbing, Stress, and Work Ability Index among
Physicians in Bosnia and Herzegovina: Survey Study. Croat Med J. 2006; 47: 750-8.
2. Weber A, Hörmann G, Köllner V. Mobbing--a work related risk factor of service-based society?
Gesundheitswesen. 2007 May; 69(5): 267-76.
3. Agervold M. The significance of organizational factors for the incidence of bullying. Scand J Psychol. 2009
Jun; 50(3): 267-76.