YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...

Türk-Rus Ticaretinde Mevcut Durum*
Rusya’n›n Türk D›fl Ticaretindeki Yeri
(1992-1998)
Rusya’dan
Rusya’ya Toplam ‹thalat Ticaret
‹hracat ‹hracattaki (Milyon Hacmi
Y›l (Milyon USD) Pay (%) S›ra USD) % S›ra (Milyon USD) % S›ra
1992 439 3.00 8. 1.040 4.95 8. 1.479 3.92 6.
1993 499 3.29 8. 1.542 5.24 8. 2.041 4.55 6.
1994 820 5.24 6. 1.045 4.50 7. 1.865 4.50 6.
1995 1.238 5.72 4. 2.082 5.83 4. 3.320 5.78 4.
1996 1.494 6.42 3. 1.900 4.30 6. 3.394 5.15 6.
1997 2.049 7.87 2. 2.048 4.38 6. 4.097 5.63 5.
1998 1.348 5.01 5. 2.155 4.68 6. 3.503 4.81 6.
Kaynak: DTM verileri
1992’den 1997 y›l›na kadar Türkiye’nin Rusya’ya ihracat› yüzde 366.7, ithalat
yüzde 96.9, ticaret hacmi de yüzde 177 artm›flt›r.
Yukar›daki tablodan da görüldü¤ü gibi çok k›sa bir dönem içerisinde Rusya
Türkiye’nin ikinci ihracat pazar› konumunu elde etmifl, ithalatta da 5. s›ray› alm›flt›r.
Bu flekilde de toplam ticarette Rusya Türkiye’nin 4’ncü orta¤› olmufltur.
Rusya’n›n 1996 y›l› ticaretinde ise Rus kaynaklar›na göre Türkiye ihracatta yüzde
1.9 ile 18’nci, ithalatta da yüzde 1.3 ile 20’nci s›rada bulunmaktad›r.
Türkiye’nin Rusya’ya ihracat›nda tekstil, g›da, deri, otomotiv sektörleri önemli
yer almaktad›r. ‹thalatta ise a¤›rl›k do¤al gaz, demir çelik, petrol ürünleri, ayçiçek
çekirde¤i, canl› hayvanlar gibi ürünlerdedir (Bkz Ek IV, Tablo 4).
Rusya ve Türkiye’nin dünya ticaretindeki yerlerine bak›ld›¤›nda her ne kadar
d›fl ticaretleri yap›sal olarak çok farkl› ise de iki ülkenin s›ralamada ald›klar› yerlerde
baz› benzerlikler görülmektedir. Ek IV Tablo 5’te görüldü¤ü gibi 1997 y›l› itibar›yla
Rusya dünyada ihracat aç›s›ndan 10., ithalat aç›s›ndan da 15. ülke iken Türkiye
ihracatta 25., ithalatta da 16. s›radad›r.
Her iki ülkenin AB, ABD ve Japonya ile ticaretleri toplam d›fl ticaretlerinin
yar›s›ndan fazlas›n› oluflturmaktad›r.
(*) Rusya’da halen gümrük denetimlerinin esnek olmas› neticesinde birçok ülkenin Rusya’ya ihracatlar› Rus gümrüklerinde
daha düflük kaydedilebilmekte ve böylece vergiler düflürülebilmektedir. Bundan dolay› bu bölümde Türk kaynaklar›n›n
d›fl ticaret verilerini kullanmay› tercih etmekteyiz.
116