YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...
YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...
YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
lerine göndermek için flimdiden çal›flmalar yap›lmaktad›r.<br />
Ayr›ca daha mütevazi petrol rezervlerine sahip yataklar›n üretime geçirilmesi<br />
için de çabalar sürmektedir. Aliyev, 1 A¤ustos 1997’de ABD Baflkan Yard›mc›s› Al<br />
Gore’un kat›ld›¤› bir törende Aflperon, Nahc›van, O¤uz ve Inam yataklar›n›n gelifltirilmesi<br />
ve iflletilmesi için Amoco, Chevron, Exxon ve Mobil ile toplam yat›r›m miktar›<br />
8-10 milyar dolar› bulmas› beklenen dört yeni anlaflma imzalam›flt›r. 19 Ayr›ca<br />
Aliyev, Temmuz 1998’deki Londra ziyaretinde üç önemli üretim paylafl›m anlaflmas›<br />
daha imzalam›flt›r 20 . Tüm bu off-shore yataklar›n d›fl›nda, yukar›da belirtildi¤i gibi<br />
on-shore yataklar›n iflletilmesi için de anlaflmalar imzalanm›flt›r. Türk petrol flirketlerinin<br />
on-shore yataklar›n›n iflletilmesinde daha çok söz sahibi olduklar› görülmektedir.<br />
3.2.2 Kazakistan<br />
1970’lerden beri dünyada keflfedilmifl en büyük petrol rezervine sahip oldu¤u<br />
söylenen Tengiz sahas› üç y›l süren görüflmelerin sonucunda Chevron (ABD) ile<br />
Kazak hükümeti aras›nda Nisan 1993’de imzalanan anlaflmay› takiben iflletilmeye<br />
bafllanm›flt›r. May›s 1996’da ise Mobil, Kazak hükümetinden % 25 hisse sat›n alarak<br />
projeye dahil olmufltur. 25 milyar dolarl›k bir yat›r›mla bu sahadan 20 y›l içinde 150<br />
milyar dolar kazan›laca¤› düflünülmektedir. Bunun 114 milyar dolar› Kazak hükümetine<br />
kalacakt›r. 1998 itibar›yla Tengiz’de üretilen petrol miktar› günde 180 bin varil<br />
civar›ndad›r. Bunun 2000 y›l›nda 250 bin varile ç›kmas› beklenmektedir. 2010 y›-<br />
l›nda üretimin günde 700 bin varile ç›kaca¤› tahmin edilmektedir.<br />
Tengizchevroil’deki Hisse Da¤›l›m›<br />
%<br />
Tengizmunaigaz/Kazakoil 25<br />
Chevron (US) 45<br />
Mobil (US) 25<br />
Lukarco (Lukoil ve Atlantic Richfield) 5<br />
Geçmiflte Rusya Federasyonu (RF) üzerinden geçen petrol boru hatlar›ndan istedi¤i<br />
oranda faydalanamad›¤› için Tengizchevroil’in üretim ve yat›r›m planlar›nda<br />
aksamalar olmufltur. 1996’da Transneft (Rus), Tengizchevroil’e 3 milyon ton/y›l (günde<br />
60 bin varil) ihracat imkan› tan›m›fl bunun büyük bir k›sm› (% 49) Almanya’ya sat›lm›flt›r.<br />
Az miktarlarda da olsa Azerbaycan üzerinden Batum’a, trenle Rusya’ya, gemilerle<br />
‹ran’a ve Güney Rusya’daki petrol rafinerilerine petrol sevkiyat› yap›lm›flt›r.<br />
72
Change language