YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...
YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...
YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Gazprom yönetimi bu gerçeklerden yola ç›k›p Türk flirketleriyle çeflitli ortakl›klar<br />
kurmaktad›r. 51<br />
Bat› Avrupa’daki do¤al gaz tüketiminin yüzde 21’ini ve Do¤u Avrupa’daki tüketimin<br />
yüzde 56’s›n› (Avrupa’n›n yüzde 26’s›) temin eden ve çeflitli Avrupa devletleri<br />
ve firmalardan ticari alacaklar› 14 milyar dolara yaklaflan Gazprom özellikle Alman<br />
ve Frans›z firmalar›yla önemli ortakl›klar kurmufltur. Bu durum, Rusya’n›n AB<br />
pazar›ndaki konumunu sa¤lamlaflt›rm›flt›r. Yamal-Bat› Avrupa boru hatt›n›n tamamlanmas›yla<br />
Gazprom’un Bat› Avrupa’daki pay›n›n artmas› beklenmektedir. Gazprom,<br />
Bat› Avrupa, Do¤u Avrupa ve Orta Do¤u’da kurdu¤u ortakl›klarla birlikte Rusya<br />
bütçesinin dörtte birini yaratan ve bir devlet flirketinden ziyade çok uluslu bir<br />
flirket haline gelmifltir. 52 Ayr›ca, Gazprom’un hisselerinin yüzde 60’n›n h›zla özel<br />
sektöre devredilmifl olmas› ve ticari mant›¤›n hareketlerde ön plana ç›kmas› önemli<br />
bir özelliktir.<br />
Türkiye ile Aral›k 1998’de imzalanan Do¤al Gaz Al›mlar›na ‹liflkin Anlaflma Ukrayna,<br />
Romanya ve Bulgaristan’dan geçen boru hatt›n›n kapasitesinin artt›r›lmas›n›<br />
ve Karadeniz alt›ndan geçirilecek bir boru hatt›yla Güney Rusya’dan Türkiye’ye do-<br />
¤al gaz ihracat›n› öngörmektedir.<br />
Anlaflma çerçevesinde, Türkiye Rusya’dan 2000 y›l›ndan 2025’e kadar Karadeniz<br />
alt›ndan toplam 360 milyar m 3 ve Bat› hatt›ndan y›lda 14 milyar m 3 do¤al gaz<br />
sat›n alacak, bu flekilde de Türkiye’nin do¤al gaz ithalat›nda Gazprom’un pay› yüzde<br />
60 civar›nda olacakt›r. Gazprom ayr›ca, Türkiye üzerinden ve devam›nda Akdeniz’in<br />
alt›ndan döflenecek bir hatla ‹srail’e do¤al gaz ihracat›n› planlamaktad›r.<br />
Rus Kömür üreticileri için de Türkiye pazar› h›zla artan bir öneme sahiptir. 1997<br />
y›l›nda Rusya’dan kömür ithalat› 150 milyon dolara ulaflan Türkiye, böylece kömür<br />
ithalat›n›n yüzde 24.8’ini bu ülkeden temin etmifltir. 53<br />
Türkiye’nin Kömür ‹thalat›nda Rusya’n›n Pay›<br />
Y›l SSCB/Rusya (Milyon USD) Toplamda Yüzde (%)<br />
1993 44.6 14.4<br />
1994 31.8 8.4<br />
1995 53.9 19.8<br />
1996 160.1 28.3<br />
1997 154.2 24.8<br />
Kaynak: D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›<br />
136
Change language