YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...

hatt›n› gerçeklefltirmifl ve 20 y›l boyunca bu hatlarda kaza yaflamam›fl bir firmad›r.
Firma, Karadeniz’in flartlar›nda boru hatt›n›n, en az 25 y›l teknik özelliklerini koruyacak
bir teknoloji ile ilgili çözüm gelifltirdi¤ini iddia etmektedir 12 .
Shell için Meksika Körfezinde 1600 m derinlikte boru hatt› döfleyen Allseas, ayr›ca
Kuzey Deniz ve Norveç aç›klar›nda da boru hatlar› döflemifltir. Dünyada en büyük
denizalt› boru döfleme platformu Soliter’› kullanan firma, Saipem gibi, yapt›¤›
boru hatlar›n›n teknik güvenli¤i hakk›nda güvenceler verece¤ini aç›klam›flt›r.
AB’nin iki sayg›n firmas›n›n projenin teknolojik olarak en zor k›sm›nda yer almas›,
üstelik bu firmalardan birisinin geçmiflte K›ta Avrupas›’na çok önemli do¤al
gaz alternatifi yaratan Kuzey Afrika-Cebelitar›k ve Kuzey Afrika-‹talya denizalt› hatlar›n›
gerçeklefltirmifl olmas›, projenin teknolojik güvenirli¤i lehine çok önemli bir
geliflmedir. Fakat Bulgaristan, Romanya ve Ermenistan gibi baz› bölge ülkeleri projenin
büyük ekolojik riskler tafl›d›¤›n› ve Karadeniz’in canl› ortam›n› tehdit etti¤ini
savunarak çeflitli platformlarda projeye karfl› ç›km›fllard›r. Elefltiren devletlerin Rus
do¤al gaz›n›n ülkelerinden transit geçifllerinden gelir elde eden ülkeler olmas› dikkat
çekicidir.
ABD ise projeye iki aç›dan muhalefet göstermektedir. Bir taraftan proje ile Türkiye’nin
enerji aç›s›ndan Rusya’ya ba¤›ml›l›¤›n›n afl›r› bir flekilde artaca¤›ndan endifle
eden ABD yetkilileri di¤er taraftan bu projenin baz› ABD firmalar›n›n Türkiye projelerini
olumsuz etkileyece¤ini veya gümdemden düflürece¤ini de düflünmektedir.
Rus taraf› projede kendine düflen k›sm›n›n finansman›n›n teminini kolaylaflt›rmak
ve ABD’den destek almak amac›yla ‹talyan flirketi EN‹ ile bir protokol imzalam›flt›r.
Bu protokol Türk-‹talyan iliflkilerde sorumlu bir dönemde gündeme gelmifltir.
Bu geliflmenin yaratt›¤› en önemli s›k›nt› ‹talya’n›n projede taraf olmas›n› gündeme
getirmifl olmas›d›r. Oysa Mavi Ak›nt› projesi esasen Türkiye ve Rusya aras›ndaki
do¤al gaz al›mlar›nda üçüncü ülkeleri bypass etmeyi amaçlayan bir proje olarak
hayat kazanm›flt›r.
Projenin finansman›n›n %20’sinin ENI ve Gazprom, %80’nin de ‹talyan sigorta
kuruluflu SACE’nin garantisi alt›nda ‹talyan bankalar› taraf›ndan sa¤lanaca¤› aç›klanm›flt›r
13 .
Bütün bu elefltirilere ra¤men Mavi Ak›nt› Projesini cazip k›lan özellikler
flöyledir:
12 Gazprom’la Mavi Ak›nt› projesi ile ilgili yap›lan özel görüflmeden
13 Gazprom and ENI Plan to Capture Turkish Market, The Russian Journal, March 15-21, 1999, p.2
247