YAPISAL SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNER‹LER‹ - GPoT, Global ...

4.2.6. Tafl›mac›l›k
Kara Tafl›mac›l›¤›
Türk kara ulaflt›rma sektörü 1980’li y›llarda Ortado¤u ile ticari iliflkilerin h›zla
artmas›na paralel olarak büyümüfltür. Kara tafl›mac›l›k filosu petrol krizi ve Körfez
Savafl› sonras›nda k›sa bir süre kriz yaflam›fl, daha sonra da BDT pazar›n›n geliflmesiyle
bu pazara yönelmifltir.
20 bin civar›nda TIR ve kamyon arac› ile ülkemiz bugün Avrupa’n›n en büyük
tafl›mac›l›k filosuna sahiptir. 1996 y›l› itibar›yla 667 firma sektörde faaliyet göstermektedir.
57 1996 y›l›nda Türkiye’den di¤er ülkelere 204.485, 1997 y›l›nda da 216.816
kamyon ve TIR girifli olmufltur.
Karayolu tafl›mac›l›¤› Türkiye’ye y›ll›k 1.5 milyar dolar gelir getirirken bunun
gittikçe daha büyük bir k›sm› BDT’ye ve özellikle Rusya’ya 58 olan tafl›malardan elde
edilmektedir. 59 (Bkz Ek VI)
Karadeniz’de kurulan ro-ro hatlar› sayesinde geliflen BDT ve Rusya tafl›mac›l›¤›
Türkiye’den Avrupa’ya tafl›malar› say› olarak yavafl yavafl yakalamaktad›r. Ro-ro
hatlar›n›n kurulufluna kadar yol güvenli¤i, geçifl belge ve vize s›k›nt›lar›ndan dolay›
pahal› olan ve ortalama navlun fiyat› 6 000 dolar civar›nda seyreden Rusya hatt›,
ro-ro hatlar›n›n kuruluflu ile daha güvenli ve ucuz olmufltur. Navlun süresi de
önemli ölçüde azalm›flt›r.
Türk inflaat firmalar›n›n flantiyelerinde kullan›lacak inflaat malzeme ihracat› ile
bafllayan tafl›malar 1996-1997 döneminde h›zla çeflitlenmifltir. Bu dönemde tekstil ve
g›da ürünleri inflaat malzemelerinin yerini alm›flt›r. 60
1996 y›l›nda en çok tafl›ma Almanya (34.474, yüzde 16.8), Rusya (24.554, yüzde
12), ‹ran (20.023, yüzde 9), ‹talya ve Suudi Arabistan’a yap›lm›flt›r.
1997 y›l›nda ise Rusya’ya 27.700 Türk TIR’› girifl yaparken bu TIR’lar›n 26.804’ü
Karadeniz üzerinden feribot ve ro-ro hatlar› ile, 791’i Kap›kule, 100’ü de Kafkasya
üzerinden Rusya’ya gitmifltir. 61
90’l› y›llar›n bafl›nda Rusya’ya tafl›mac›l›k tamamen Kap›kule ve Sarp s›n›r kap›-
lar›ndan yap›l›rken, 1994 y›l›ndan itibaren Rusya’ya yönelik kurulan feribot ve roro
hatlar› ve Bat›/Do¤u güzergahlar›nda ç›kan siyasi ve güvenlik sorunlar› kara nakliyat›n›n
Rusya’ya Karadeniz üzerinden yap›lmas›na yol açm›flt›r.
Rusya hatt›, Rusya’n›n ekolojik standartlar› ve teknik standartlar›n›n uygunlu¤u
141